سؤال نمايد كه معتقد اين بوده كه آن شخص معتمد و أمين خداوند عالم است نسبت به عباد .
مناسب در اين مقام مثالى ذكر شود به جهت توضيح حال ، پس مىگوييم :
مثال ما نحن فيه مثال رعايا و عساكر و رؤساء عسكر است نسبت به سلطان ، هر گاه كسى اخبار نمود به رؤساء كه شاه امر كرده برويد فلانه بلد را تسخير نموده أهل آن را به هلاكت برسانيد .
رؤساى عسكر به محض استماع اين خبر ملاحظه حال مخبر مىنمايند كه اگر آن مخبر أمين الدوله است بلا تأمل اعتماد به آن خبر مىنمايند و مهياى امتثال مىشوند . و أما هر گاه مخبر كسى است كه اعتماد به آن نيست ، اعتماد به قول آن نمىنمايند .
أمر در ما نحن فيه چنين است . پس در امور دين اعتماد نمىتوان نمود مگر به كسى كه مشخص باشد كه اين شخص امين خداوند عالم است در دين أوضح از آنچه كه مذكور شد .
و أنسب به مقام اين است كه فرض شود كه مشخص كل عساكر و رعايا و أركان سلطان شده كه شاه معجونى خود ترتيب داده و امر نموده بر اينكه هر فردى از افراد رعايا و عساكر و أركان دولت در روز معين اتيان به آن معجون نموده باشند ، و مقرر داشته كه هر كس اتيان نموده فايز به عطاياى سلطانيه خواهد شد ، و هر كس اتيان ننمود او مؤاخذ خواهد بود .
اين قدر هم مشخص شده است كه بعضى عالم به اين شده كه أجزاء آن معجون و كيفيت ترتيب آن چه نحو است ، تشكيكى نيست كه در اين صورت عقل قاضى بر آن است كه بر كل رعايا و غيرهم لازم است در صدد اين بر آيند كه علم به آن معجون هم رسانند .

66