فاهدنى لما هو محبوب عندك ، و اعصمني عمالا ترضى أن أقع فيه ، بحقك علي و على كافة خليقتك الذي لا يكاد يحصيه العد و الحسبان ، و لا يحيطه الاستقصاء في مر الدهور و الايام و الازمان .
بعد از آنكه اين مطالب منقح شد بر مىگرديم به أصل مدعى ، پس مىگوييم : نمازى كه مستند به اجتهاد بوده باشد ، و مسامحه در مقام استنباط از مدارك و مآخذ آن نشده باشد ، و اين شخص هم از أهل آن بوده باشد ، چنين نمازى در اين اعصار كه حجت اللَّه القائم عجل اللَّه تعالى فرجه غائب از أنظار است قطعي الصحه است ، چنانچه مشخص شد .
و أما هر گاه از أهل آن نبوده باشد لازم است عمل به مقتضاى تقليد از چنين كسى بوده باشد كه مذكور شد . اگر چنين نبوده باشد نماز آن باطل و خود اين شخص آثم ، چنانچه وجه آن مفصلا بيان خواهد شد .
فرقى در اين باب نيست ما بين آنكه رجوع به مآخذ به كند يا نه ، چه رجوع با عدم حصول شرايط مثل عدم رجوع است .
و همچنين است هر گاه أهل اجتهاد بوده باشد ، لكن تقصير در استفاده از ادله كرده باشد ، و مبناى عمل خود را بر فهم خود گذارده باشد ، يا تقصير در استفاده ، چنانچه مفروض است ، چه جواب اين شخص از سؤال سابق مقبول نيست ، بلكه مؤاخذه كردن حسن است ، مگر در صورتى كه فرض شود كه ايقاع صلاة در ضيق وقت نمايد با اشكال در اين ، نظر به اينكه الامتناع بالاختيار لا ينافي الاختيار .

57