و اما حكم آن پس از كلمات علماء ما ظاهر مىشود اختلاف در اين به سه قول : أول : قول ابن جنيد است كه حكايت شده از او كه فرموده باكى به اتيان به اين در أذان صبح نيست . دوم : كراهت است ، و اين ظاهر مىشود از سيد مرتضى در انتصار [1] و شيخ در مبسوط [2] و محقق در شرايع [3] و نافع [4] و معتبر [5] سوم : حرمت است ، و اين قول مرحوم شيخ است در نهايه و ابن حمزه و سراير و صاحب جامع و علامه و غير ايشان ، و حقيقت حال مشخص مىشود از آنچه در ترجيع مذكور شد ، به اين معنى كه اگر كسى به قصد مشروعيت اتيان به آن نمايد تشكيكى در بدعت و حرمت آن نيست . و ابن ادريس در اين دعوى اجماع نموده نظر به اينكه شرعيت اين ثابت نيست .
مؤيد اين مطلب چيزى است كه در تيسير الوصول الى جامع الاصول كه از كتب معتبره عامه است مذكور است ، حاصل آن اين است كه در آن كتاب نقل شده از مالك كه او نقل نموده كه مؤذن در عصر خليفه ثانى آمد نزد او كه او را اعلام نمايد به جهت حضور در نماز صبح ، پس يافت او را در خواب ، پس آن مؤذن به جهت تنبيه خليفه ثانى و بيدار نمودن آن گفت « الصلاة خير من النوم » خليفه ثانى چون كه اين را شنيد او را خوش آمد ، پس امر كرد كه اين كلام را داخل در أذان صبح نمايد .
و در همين كتاب مذكور است كه نقل از أبى داود و ترمذى نمود كه آنها را از مجاهد نقل نموده‌اند كه او گفت : من با عبد اللَّه بن عمر داخل مسجد شديم ،

[1] انتصار سيد ص 39 .
[2] مبسوط شيخ ج 1 / 95 .
[3] شرايع ج 1 / 76 .
[4] مختصر النافع ص 52 .
[5] معتبر ج 2 / 144 .

473