هشتم : استقبال است يعنى مستحب اين است مؤذن مطلقا اگر چه منفرد بوده باشد در حال أذان گفتن متوجه قبله بوده باشد ، خصوصا در حال شهادتين كه اهتمام در رعايت استقبال در آن بيشتر است ، و ابن براج كه از قدماى فقهاء است قائل شده به وجوب رعايت استقبال و قيام در حال أذان در حق مؤذنى كه أذان جماعت گويد .
مخفى نماند امور ثلاثه مذكوره كه عبارت از طهارت و قيام و استقبال بوده باشد چنان كه مطلوب است در أذان مطلوب در اقامه نيز هست ، بلكه ظاهر اين است كه طهارت در حال اقامه لازم بوده باشد ، يعنى جايز نباشد كه اتيان به اقامه نمايد با عدم طهارت ، و اين قول ظاهر مىشود از جماعت أعاظم از قدماء و متأخرين ، مثل شيخ مفيد در مقنعه [1] و سيد مرتضى در جمل [2] و شيخ طوسى در نهايه [3] و ابن براج در مهذب [4] و ابن ادريس و علامه در منتهى و غير ايشان .
و اما قيام و استقبال در حال اقامه آن نيز محل خلاف است مشهور استحباب است ، و ابن براج چنانچه قائل شده به وجوب قيام و استقبال در حال أذان نسبت به مؤذن جماعت قائل شده به وجوب آنها در اقامه در صلاة جماعت ، و ظاهر از صدوق در مقنع [5] و شيخ مفيد در مقنعه وجوب آنها است در اقامه مطلقا در حال اختيار ، و اين ظاهر از شيخ طوسى است در نهايه .
پس در مسأله چهار قول است : أول - استحباب قيام و استقبال است در اقامه

[1] مقنعه شيخ مفيد ص 15 .
[2] جمل العلم چاپ شده در رسائل سيد مرتضى ج 3 / 30 .
[3] نهايه شيخ طوسى ص 66 .
[4] مهذب ابن براج ج 1 / 91 .
[5] مقنع شيخ صدوق ص 27 .

461