نمود . اينها در صورتى است كه اتيان به نماز نمايد به همان وصفى كه حين استماع اذان ناوى اين وصف بود ظاهر است .
و اما هر گاه عدول از آن قصد نمايد و خواهد اتيان به نماز نمايد به خلاف آن وصفى كه حين استماع ناوى آن بود ، مثل اين كه حين استماع اذان عازم اين بود كه اتيان نماز به جماعت نموده باشد ، بعد رأى او منحرف شد خواهد نماز را منفردا به عمل آورده باشد ، يا به عكس اين مثل اين كه حين استماع آن عازم اين بود كه نماز را منفردا اتيان نموده باشد ، بعد خواهد اتيان نماز به جماعت نموده باشد ، آيا حكم در صورت انحراف رأى مثل صورت عدم انحراف است ، پس اكتفا به همان استماع اذان مىتوان نمود ، يا حكم چنين نيست ، بلكه اتيان به اذان در اين صورت لابد منه است .
دور نيست كه در اين مقام تفصيل داده شود ما بين عدول از اقوى به اضعف ، مثل اين كه حين استماع اذان ناوى جماعت بود بعد رأى او منحرف شد خواهد اتيان به نماز منفردا نموده باشد . و بين عدول از اضعف به اقوى ، مثل اين كه حين استماع اذان عازم انفراد بود خواهد نماز را به جماعت به عمل آورده باشد .
و در قسم اول حكم كنيم به جواز اكتفاء به همان اذان مسموع ، به خلاف اين در قسم ثانى .
پس هر گاه حين استماع اذان عازم اين بود كه اتيان نماز به جماعت نموده باشد ، بعد خواهد نماز را منفردا اتيان نمايد ، در اين صورت اكتفاء به همان اذان مسموع مىتوان نمود ، خواه اختيار انفراد به اختيار بوده باشد يا به اضطرار ، يعنى با تمكن از جماعت بوده باشد يا نه ، مثل اين كه حين استماع اذان معتقد اين بود كه بعضى خواهند آمد كه به او اقتدا نمايند ، بعد به خلاف اعتقاد او منكشف شد ، ظاهر اين است كه در هر صورت اكتفاء به همان اذان مسموع

436