كه متمكن از ستر عورتين نيست در صورت أمن از ناظر ، لازم است ايستاده بوده باشد ، و در صورت عدم أمن از ناظر نشسته ، و اما ركوع و سجود در هر دو حال لازم است كه با ايماء بوده باشد ، مشخص است وجه عدول از ركوع و سجود متعارف به ايماء به جهت عدم ظهور عورت است كه عبارت از دبر بوده باشد ، تماميت اين موقوف بر اين است كه انحناء به جهت هر يك از ركوع و سجود مستلزم ظهور مخرج بوده باشد ، و اين مسلم نيست چه ممكن است انحناء به جهت ركوع و سجود با انضمام أجزاء بدن به نحوى كه مخرج ظاهر نشود ، و بر فرض عدم امكان در سجود ، تشكيكى در امكان اين در ركوع نمىباشد ، پس مىبايد تفرقه شود ما بين ركوع و سجود ، به اين نحو كه حكم شود ركوع به طريق متعارف بوده باشد و سجود به طريق ايماء .
جواب از اين نيز همان است كه اين استبعادى است در مقابل نص ، پس از نص چنين ظاهر مىشود كه احتمال بروز مخرج را شارع مجوز عدول از ركوع به ايماء مقرر فرموده است .
مسأله نهم : ظاهر اين است كه آنچه مذكور شد غير متمكن از ستر عورت در صورت عدم أمن از ناظر اتيان نماز مىنمايد نشسته ، اين در صورتى است كه ناظر از جملهء كسى بوده باشد كه ستر عورت نسبت به او لازم بوده باشد . و اما هر گاه ناظر موجود است و لكن ناظر از جملهء كسى است كه ستر عورت نسبت به او لازم نيست ، مثل اين كه زوجه اين شخص است يا كنيز او است ، ظاهر اين است در چنين صورت متعين است كه نماز ايستاده بوده باشد ، عدول از قيام به جلوس در اين صورت جايز نبوده باشد . و همچنين هر گاه فرض شود كه اين شخص ايمن از ناظر نيست ، بلكه ناظر موجود است لكن در جانب خلف اين شخص مىباشد ، و مطمئن هست تا فراغ از نماز اين شخص از مكان خود دور نخواهد شد

360