متذكر شد ، دوم ناسى حكم است ، در اين صورت نيز نماز باطل است .
و مخفى نماند آنچه مذكور شد أعم است از اين كه جزء لباس مصلى بوده باشد ، يا محمول [1] بوده باشد ، بلكه شعراتى كه چسبيده باشد به بدن مصلى يا ثوب نيز چنين است . بلى ممكن است كه تفصيل داده شود در محمول به اين نحو كه اگر ملاصق بدن مصلى يا ثوب مصلى بوده باشد نماز باطل باشد ، و اگر چنين نبوده باشد ، مثل اين كه در جوف قلمدانى بوده باشد كه در جيب مصلى است ، در اين صورت حكم به فساد نماز ممكن نيست .
آنچه مذكور شد در صورتى است كه حيوان غير مأكول اللحم غير انسان بوده باشد ، و اما انسان پس بحث در أجزاء آن از دو راه است :
أول : أجزاء هر شخصى است بالاضافه به خود اين شخص ، ظاهر اين است در غير اجزايى كه نجس بوده باشد - مثل خون و بول و منى و غائط - بىعيب بوده باشد ، مثل موى خود آدم و ناخن و عرق و قى و آب دهن و مذى و وذى و غير اينها .
پس بودن اينها با خود شخص موجب بطلان نماز نمىشود ، اگر چه دندان بوده باشد ، بنا بر اين هر گاه دندان كسى افتاده باشد ، و اين دندان را در بغل خود بگذارد نماز كند ، نماز صحيح خواهد بود ، و اين در صورتى است كه آن جزء گوشت نداشته باشد ، و اگر گوشت داشته باشد ، مثل اين كه انگشت كسى را بريده باشند و آن انگشت را با خود داشته نماز نمايد ، در اين صورت نيز حكم به بطلان نماز مشكل است ، أحوط اجتناب است .
دوم : آن است أجزاء شخصى نسبت به ديگرى ، و اين ظاهر اين است در مثل مو و ناخن و عرق و قى و آب دهن و دماغ موجب بطلان نماز نشود ، و اما مثل دندان و انگشت

[1] در محمول اشكال است ، بلكه ظاهر جواز است ، و همچنين شعرات واقعه بر ثياب يا بدن منعى در صلاة با آنها محقق نيست ، پس ظاهر عدم فساد صلاة با آنها - ا س د .

317