نمايد لازم نيست مگر در صورتى كه علم داشته باشد كه به تأخير ظن أقوى مىشود ، در اين صورت أحوط بلكه دور نيست كه حكم به وجوب تاخير شود . و آنچه مذكور شد كه حاجت به تكرر اجتهاد نيست اين در صورتى است كه باقى بر وصف مظنه بوده باشد .
و اما هر گاه به اعتبار عروض امرى از امور ظن او مبدل به شك شود ، لازم است اعاده اجتهاد ، پس اگر مظنه به خلاف سمت أول همرسيد نمازهاى سابق آنچه به عمل آورده صحيح حاجت به اعاده نيست ، نمازهاى ديگر را به سمت ديگرى كه مقتضاى اجتهاد است به عمل مىآورد .
و فرق ما بين اين مسأله و مسأله‌اى كه سابق بيان شد كه اعاده نماز با بقاى وقت لازم خواهد بود در اينجا لازم نيست ، آن است كه موضوع مسأله در سابق اين بود كه سمت قبله مشخص بود ، اين شخص اشتباه نمود به سمت ديگر ، بعد از فراغ از نماز مثلا مشخص مىشد و عود مىنمود به همان سمت كه مشخص بود ، به خلاف ما نحن فيه كه در اينجا تعيين سمت قبله نمود به اجتهاد و به همان سمت اتيان به نماز نمود ، و بعد ظن مبدل به شك شد ، و به مقتضاى اجتهاد به سمت ديگر مظنون شد . و فرق ديگر در آنجا به يقين غلط بود ، به خلاف ما نحن فيه كه در اينجا ظن خطا مىباشد .
مبحث پنجم حكم اخبار عدل يا عدلين به قبله هر گاه مخبرى اخبار نمود به سمت قبله ، و مظنه حاصل شد از قول آن شخص ، عمل به آن مظنه مىتوان نمود . و اگر فرض شود مخبرى ديگر اخبار بر خلاف آن نمود ، خالى از اين نيست يا هر دو مساويند در عدالت ، يا أحدهما أوثق مى

310