هيئت نيز كمال اشكال دارد .
از جمله فرموده‌اند اهل هر اقليمى مىبايد متوجه شوند بسوى ركنى از أركان كعبه كه از براى آن اقليم هست ، پس اهل عراق لازم است متوجه شوند بسوى ركن عراقى كه در آن حجر الاسود منصوب است ، و بعضى بر اين ايراد نموده‌اند كه لازم مىآيد بنابر اين قبله عراقى نقطهء مغرب بوده باشد نه ما بين جنوب و مغرب .
بيان ملازمت مقتضى اين است كه گفته شود : چون بناى كعبه به نحوى كه هست مربع مستطيل است ، بنابر اين هر گاه فرض شود خط مستقيمى اخراج شود از ركنى كه در آن منصوب است حجر الاسود به ركن مغربى ، لا محاله اين مربع مستطيل منقسم مىشود به دو مثلث ، يك ضلع أحد مثلثين محصور است ما بين ركن حجر و ركن يمانى ، و ضلع ديگر از اين مثلث محصور است ما بين ركن يمانى و ركن مغربى ، و يك ضلع از مثلث ديگر محصور است ما بين ركن حجر و ركن شامى ، و ضلع ديگر از آن محصور است ما بين ركن شامى و ركن مغربى ، و ضلع مشترك ما بين هر دو مثلث ضلعى است كه محصور است ما بين ركن حجر و ركن مغربى كه وتر هر دو مثلث است ، و بنابر اين هر گاه كسى مواجه طرف اين ضلع شد از جانب حجر الاسود لا محاله مواجه طرف ديگر اين ضلع خواهد بود ، پس كسى كه مواجه ركن حجر الاسود بوده باشد ، كه مسمى بركن عراقى است كما هو المفروض مواجه ركن مغربى خواهد بود ، پس مواجه نقطهء مغرب خواهد بود ، پس بنابر اين نقطهء سمت قبله متوسط ما بين نقطهء جنوب و نقطهء مغرب نخواهد بود ، بلكه يا عين نقطهء مغرب مىباشد ، يا متوسط ما بين نقطهء مغرب و نقطهء شمال ، هذا خلف . پس حكم به اين كه عراقى مىبايد متوجه ركنى بشوند كه در آن نصب شده حجر الاسود صحيح نخواهد بود . اين است غايت آنچه ممكن

307