دانه از زمين برداشتن ، هر گاه اين شخص بميرد و نماز او به اين نحو بوده باشد هر آينه ممات او بر غير دين و شريعت من خواهد بود .
پس عمده در اين مقام معرفت دو مطلب است :
مطلب اول ( معرفت صورت نماز است ) يعنى : بايد بداند نمازى كه مكلف به او است ، يعنى نمازى را كه خداوند عالم جل شأنه از او خواسته در هر شب و روز پنج دفعه آن چه چيز است ؟ و شرايط آن چيست ؟ و منافيات آن كدام است .
مجملا بر هر مكلف لازم است كه معرفت او به نماز به نحوى بوده باشد كه اگر در موقف حساب سؤالى از جانب خلاق متعال جلت عظمته به او متوجه شود ، كه اى بنده من دانستى كه من از تو نمازى خواسته‌ام از كجا دانستى آن نمازى را كه من از تو خواسته بودم به اين نحو بود كه تو اتيان مىنمودى ؟
بايد جوابى نزد خود مهيا نموده باشد ، كه اگر آن جواب را در حين القاى چنين سؤالى عرض نمايد از جواب ، عقلا مقبول و مؤاخذ كردن قبيح بوده باشد . پس اگر به اين نحو نبوده باشد ، نماز او بى ثمر و عمل او بى حاصل خواهد بود .
ملخص مقال در بيان اين اجمال آن است : كه هر گاه مكلفى در مقام نيت نماز چنين نيت مىنمايد كه من اتيان به اين نماز مىنمايم به جهت امتثال و اطاعت أمر پروردگار عالم جل شأنه ، پس بايد بداند منوى او آن نمازى است كه مطلوب خلاق عالم عز شأنه مىباشد .

29