در صورتى كه نماز شب را نكرده باشد و نخواهد هم بكند اتيان به اين نافله صبح قبل از فجر أول به تنهايى مىتوان نمود [1] .
و همچنين هر گاه كسى به اعتبار عارضى بناى او بر اين شد كه اتيان به اين نافله ننمايد و در أول فجر اتيان به فريضهء فجر نمود ، و بعد داعى بر ترك نافله رفع شد ، اتيان به نافله مىنمايد به نيت اداء ما دامى كه حمره از جانب مشرق ظاهر نشده باشد ، و الا اتيان مىنمايد به نيت قضاء .
و آنچه مذكور شد در وقت اين نافله بداية و نهاية مشهور ما بين فقهاء است ، و در هر دو مقام خلاف شده ، بعضى قائل شده‌اند بر اين كه وقت آن داخل مىشود به طلوع فجر أول ، پس اتيان به اين را قبل از آن تجويز نمىنمايند [2] .
و بعضى قائل شده‌اند بر اين كه وقت آن منتهى مىشود به طلوع فجر ثانى پس اتيان به اين دو ركعت بعد از طلوع فجر ثانى و قبل از اتيان به فريضه بنابر اين قول مجوز نخواهد بود ، لكن ظاهر اين است كه اين در صورتى بوده باشد كه اتيان به نماز شب ننموده باشد . و أما هر گاه مشغول به نماز وتر بود و فجر ثانى طالع شد ، بسيار بعيد است كه در اين صورت كسى ادعا نمايد كه اتيان به نافله صبح قبل از اتيان به فريضه نتوان نمود .
و مخفى نماند كه از جملهء محاسن عبادات مواظبت به نوافل است خصوصا نوافل يوميه كه اهتمام در محافظت آنها بسيار بايد نمود ، و ثمرات مترتبه بر

[1] در اين اشكال است ، بلى جايز است اتيان به اين نافله با عدم اتيان به صلاة ليل بعد از طلوع فجر أول - ا س د .
[2] مگر به جهت رخصت در حق كسى كه احتمال كلى بدهد عدم تمكن خود را در وقت مذكور ، كه بعد از طلوع فجر أول باشد ، بلكه مطلقا اين رخصت ثابت است على القول المذكور - ا س د .

260