و قرب به جمال با كمال حضرت معبود و رب ودود غايت مرتبهء كمال و جلالت است ، و أفراد انسانى در درك مراتب نقصان و كمال به قدر قابليت و استعداد مختلف مىباشند . آن كه أعقل ناس است بعد از ساحت حضور عظمت دستور را أعظم مهالك و أكمل مناقص مىداند ، چنان كه قرب به بارگاه مكرمت اقتران را فوق قاطبهء كمالات و اس همه سعادات مىداند .
مقصود در اين مقام اين است كه وجهى ديگر از وجوهى كه موجب شدت گريه و فغان و زارى و تضرع و ابتهال و بىقرارى در حق أنبياء و أولياء است همين فرار از بعد ساحت حضور ، و تحصيل قرب و وصول به مسرت دوام وصول به خدمت حضرت ملك ودود است ، خواه مرتبه‌اى فوق آنچه در حق انسان حاصل شده ممكن باشد نسبت به ايشان يا نه .
عارف در مقام مناجات و عرض نياز به درگاه قاضى الحاجات هر مرتبهء از مراتب كمال كه در حق او ميسر شده ، معترف به تقصير خود در تحصيل فوق و طالب علاوه بر آن هست .
و از اين راه است كه فخر ملايكه مقربين و ملجأ أنبياء و مرسلين در مقام عجز و تقصير به عرض درگاه رب رحيم قدير رسانيده : سبحانك ما عبدناك حق عبادتك و ما عرفناك حق معرفتك .
وجه پنجم : از وجوهى كه موقع رعب و خوف در قلوب خالى از غش و غبار ، و موجب نهايت دهشت و اضطرار است ، و باعث غايت خشيت و اضطراب قاطبهء أخيار است ، ملاحظه عظمت و شوكت مخترع أفلاك و عناصر ، و مبدع جمله أفلاك و كواكب است ، هر كس به قدر درك عظمت خلاق أرضين و سماوات خائف و لرزان ، و به مقدار تعقل شوكت رزاق قاطبهء نفوس و حيوانات هايم و هراسان است .

244