كه ترتيب سور قرآنيه به نحو معهود در عصر شريف جناب فخر كاينات شده به مقتضاى فرموده آن جناب .
دوم : آن است كه اين سوره را فاتحة الكتاب مىگويند به جهت آنكه أول سوره منزله است . لكن اين مخالف چيزى است كه مدلول عليه بعض احاديث است ، كه أول سوره منزله سوره * ( « اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّكَ الَّذِي خَلَقَ » ) * است ، چنانچه جماعتى از مفسرين بر اين تصريح نموده‌اند .
سوم : آن است كه فاتحة الكتاب مىگويند به جهت آنچه بعضى ادعا نموده‌اند كه أول سوره مثبته در لوح محفوظ اين سوره است .
چهارم : آن است كه فاتحة الكتاب مىگويند به جهت آنكه به مقتضاى آيه شريفه * ( إِنَّا أَنْزَلْناه فِي لَيْلَةٍ مُبارَكَةٍ ) * [1] كل قرآن در شب قدر نازل شد به آسمان دنيا يك دفعه ، بعد به تدريج به مقتضاى مصلحت نازل شد به جناب رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله و اين سوره مباركه أول قرآن بود كه يك دفعه نازل شد .
پنجم : آن است كه فاتحة الكتاب مىگويند به جهت آنكه أول قرآنى است كه ثابت در نماز است ، اين بنابراين است كه كتاب چنانچه اطلاق مىشود دبر كل قرآن ، اطلاق شود بر بعض از آن ، چنانچه بعضى از مفسرين در مشار اليه اسم اشاره در آيه شريفه * ( ذلِكَ الْكِتابُ لا رَيْبَ فِيه ) * [2] گفته است سوره است .
يا مىگوئيم : تسميهء مقدار ثابت از قرآن در نماز به كتاب از بابت تسميه جزء است به اسم كل .
بعد از بيان اين مطلب كه خارج از وضع رساله بود مىگوييم : مقصود

[1] سوره دخان : 3 .
[2] سوره بقره : 2 .

24