پروردگار عالميان بيشتر ، و تضرع و ابتهال از ايشان نسبت به ديگران زيادتر مىبايد باشد ، چنان كه در واقع چنين است ، چه قلت و كثرت خوف الهى تابع قلت و كثرت معصيت نيست ، به اين معنى كه هر كس معصيت بيشتر داشته باشد خوف آن بيشتر باشد ، چنين نيست بلكه قلت و كثرت خوف حق سبحانه و تعالى تابع قلت و كثرت معرفت الهى است . هر كس معرفت او به جناب أقدس زيادتر است خوف او بيشتر است ، سبحانك أخشى خلقك بك أعرفهم بك .
مجملا وجه تضرع و ابتهال و اظهار خوف از عقوبات الهيه و توبه و انابه و اعتذار از معاصى از أنبياء و ائمه عليهم السّلام به نوعى كه مشخص اين مقصر درگاه ذو الجلال در مقام مناجات با قاضى الحاجات شده چند چيز است :
أول : مقام حيا است ، بيان اين مطلب مقتضى اين كه تصوير مثالى شود كه موصل به حقيقت حال باشد به اندك التفاتى ، پس مىگوييم : بنده كه صاحب عقل و ذكاء شد و أهل فطانت و وفا بوده باشد ، مادامى كه در حضور مولى است پيوسته ملازم حيا و أدب و همواره مجتنب از مقابح و غير ملائم است ، و هر عبدى كه در عقل كاملتر و مآل انديشى او بيشتر است ، در لزوم طريقه ادب أقوى و أميل ، و در اجتناب از مساوى آداب أتم و أكمل است .
و احترام مولى و اظهار وفا به حق او مقتضى اين است كه جميع جوارح ظاهره و باطنه هر يك را با حسن حالات و أخضع آنچه نسبت به او متصور است در حضور مولى مراعى داشته باشد . مثلا مناسب عيدى كه در حضور مولاى خود هست اين است كه به ايستد خدمت مولى نه بنشيند ، و ايستادن هم به طرق مختلفه متصور هست ، به طريق انتصاب و انحناء و به عنوان استقلال و اتكاء ، و پاها را به طرق مختلفه مىتوان گذاشت ، بعضى أقرب به حياء و احترام و أدب است از بعضى ديگر ، و همچنين دست .

230