ربى و أتوب اليه » و يا بگويد « استغفر اللَّه و أسأله التوبة » يا جمع كند ما بين اثنين يا ثلاثه يا أربعه ، به اين طريق كه أول بيست دفعه بگويد « استغفر اللَّه ربي و أتوب اليه » و بقيه هفتاد را تمام نمايد به سه طريق ديگر مثلا ، و اگر هفتاد مرتبه بگويد « اللهم اغفر لي ذنوبي » ظاهر اين است كه امتثال به عمل آمده باشد .
و از جمله آداب اين استغفار آن است كه در حين استغفار دست چپ خود را بلند نگاه دارد ، و به دست راست ضبط عدد استغفار نمايد ، و بعد از فراغ از هفتاد مرتبه مستحب است كه هفت مرتبه بگويد « هذا مقام العائذ بك من النار » بعد از آن هفت مرتبه بگويد « أستغفر اللَّه الذي لا إله الا هو الحي القيوم من جميع ظلمي و جرمي و اسرافي على نفسي و أتوب اليه » بعد از آن بگويد « رب أسأت و ظلمت نفسي و بئس ما صنعت ، و هذه يداي يا رب جزاء بما كسبت ، و هذه رقبتي خاضعة لما أتيت ، و ها أنا ذا بين يديك ، فخذ لنفسك من نفسي الرضا حتى ترضى لك العتبى و لا أعود » .
سوم : از امور ثلاثه اين است كه بعد از آن كه از استغفار فارغ شد سيصد مرتبه بگويد « العفو » جايز است به نصب واو ، چنانچه جايز است به رفع آن و بنابر نصب مفعول فعل محذوف است ، أي : أسألك العفو عن ذنوبي ، أو استدعي منك العفو . و بنا بر رفع اين لفظ مبتداى محذوف الخبر خواهد بود ، أي : العفو مطلوبي منك ، أو من صفاتك . و در صورتى كه جمع ما بين هر سه نمايد ، اتيان كرده خواهد بود به أفضل أفراد .
و در صورت اقتصار به دو ظاهر اين است كه جمع ما بين دعاء در حق چهل نفر از برادران دينى و هفتاد مرتبه استغفار أكمل از دو تاى ديگر بوده باشد خواه جمع ما بين دعاء در حق چهل نفر و سيصد مرتبه العفو بوده باشد ، يا جمع

214