أول : قول مشهور ما بين اصحاب و مختار ما بين أقوال است ، و آن اين است كه وقت نماز عصر ممتد است الى الغروب ، و تفاوتى ما بين مختار و مضطر در اصل جواز تأخير تا اين وقت نمىباشد ، بلى چيزى كه هست اين است كه تأخير در حق مختار تا آن وقت بسيار مرجوح و مذموم است ، و اما بالاضافه به ارتكاب معاذير پس چنين نيست .
قول ثانى : آن است كه وقت صلاة ممتد است در حق مختار تا آن كه سايه شاخص دو مثل شاخص شود ، در اين وقت صلاة عصر در حق مختار منقضى مىشود . و اما در حق ارباب معاذير ، پس وقت باقى است تا غروب ، و اين ظاهر مىشود از شيخ در مبسوط [1] و ابن البراج .
قول سوم : ظاهر مىشود از شيخ مفيد ، حاصل آن اين است : كه وقت عصر اگر چه در حق أرباب معاذير ممتد است تا غروب ، لكن در حق مختار منتهى مىشود به ميل كردن شعاع آفتاب بزردى .
چهارم : قول أبى الصلاح است در كافى [2] ، و محصل آن اين است وقت فضيلت نماز عصر در حق مختار ممتد است تا آن كه ظل شاخص به چهار سبع شاخص برسد ، و وقت اجزاى آن در حق مختار ممتد است تا آن كه ظل شاخص به مثل شاخص برسد ، و وقت آن در حق مضطر ممتد است تا غروب شمس .
مبحث سوم ( در بيان وقت نماز مغرب و عشاء است ) بدان كه اجماع علماء منعقد است بر اين كه وقت نماز مغرب داخل مىشود

[1] مبسوط شيخ طوسى ج 1 / 72 .
[2] كافى ابى الصلاح ص 137 .

157