مى گويند . سپس گفت : نقل است كه مردى نزد زفربن هذيل دوست ابو حنيفه آمد و از او درباره اين فتواى ابو حنيفه پرسيد كه مى توان به چيزى غير از سلام دادن از نماز بيرون شد مانند سخن گفتن و كار بسيار منافى با نماز انجام دادن يا حدثى كردن . هذيل گفت : اين جايز است ، زيرا اولى در تشهد خود گفت آنچه گفت [1] . . . [2] 41 - امام صادق عليه السلام فرمود : شبى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم را به آسمان سير دادند به حضرتش گفتند : خداى متعال تو را در سه مورد آزمايش مى كند تا ببيند چگونه صبر توانى كرد . پيامبر صلى الله عليه و آله و سلم عرض كرد : پروردگارا ، تسليم فرمان توام و جز به نيروى تو صبر نتوانم داشت ، اين چيزها كدام است ؟ گفتند :
اول گرسنگى و ايثار نيازمندان بر خود و خانواده خودت . گفت : پروردگارا ، پذيرفتم و رضا دادم و تسليم هستم و توفيق و صبر از توست .
دوم تكذيب و ترس شديد ( از سوى دشمنان ) و جان بازى در جنگ با كافران با مال و جان ، و صبر بر آزار آنان و آزار منافقان و درد و جراحت در جنگ .
گفت : پروردگارا ، پذيرفتم و رضا دادم و تسليم هستم و توفيق و صبر از توست .
سوم قتل و كشتارى كه خاندان تو پس از تو بدان گرفتار مى آيند ، اما برادرت على از امت تو ناسزا و درشتى و سرزنش و محروميت و انكار و ستم مى بيند و سر انجام به شهادت مى رسد . گفت : پروردگارا . پذيرفتم و رضا دادم و تسليم هستم و توفيق و صبر از توست . گفتند : و اما دخترت مورد ستم و محروميت واقع مى شود و حقش را كه تو به او دادى به زور مى گيرند و او را با آن كه آبستن است مى زنند و بدون اجازه وارد بر او و بر حريم و منزلش مى شوند ، و بى حرمتى به او

[1] - او قبل از سلام نماز سه بار گفت : يا خالد ، لا تفعل ما امرتك به ( اى خالد آنچه دستورت دادم انجام مده ) . براى تفصيل مطلب رجوع كنيد به احتجاج طبرسى 1 / 118 . ( م )
[2] - شرح نهج البلاغة 13 / 300 .

933