پاسخ : . . . در همان زمان قرائن نشان مى داد و امام عليه السلام از آن قرائن مى دانست كه معاويه تن به بيعت نمى دهد گرچه او را بر حكومت شام باقى بدارد ، بلكه باقى داشتن او بر حكومت شام براى معاويه بهتر بود و او را در امتناع از بيعت استوارتر مى ساخت و اين بهانه را به دست شاميان مى داد كه اگر معاويه شايستگى نداشت على عليه السلام به او اعتماد نمى كرد و او را والى خود نمى ساخت . . .
اشكال سوم : طلحه و زبير را به حال خود گذاشت تا به مكه رفتند و به آنان اجازه رفتن به عمره داد ، و به فكرش نرسيد كه آنها را پيش از شورش دستگير نمايد . . .
پاسخ : . . . درباره عمره آنها روايت است كه آنها اجازه خواستند و حضرت فرمود : ( به خدا سوگند شما نه قصد عمره كه قصد خيانت داريد ) ، و آنان را از شتاب به فتنه گرى بيم داد ، و در شرع و قانون سياست روا نبود كه آنها را دستگير و زندانى كند ، اما از نظر شرع ممنوع است كه انسان را به كارى كه هنوز نكرده و به صرف اتهام و گمان كيفر دهند زيرا ممكن است آن كار را نكند . و اما از نظر سياست اگر به آنان اظهار بدگمانى مى كرد و آنها را متهم مى ساخت ، چون آنان از بزرگان سابقين و سران مهاجرين بودند اين كار موجب نفرت و گريز از آن حضرت مى شد چنان كه پوشيده نيست . . .
اشكال چهارم : چرا هنگامى كه بر شريعه فرات دست يافت آب را بر معاويه و سپاه شام نبست چنان كه پيش از آن معاويه راه فرات را بر روى آن حضرت و سپاه عراق بست ؟ زيرا در اين صورت مى توانست آنان را به آسانى دستگير كند ، ولى حضرتش بر منع آب تاب نياورد و راه آب را به روى آنان گشود ، و اين با تدبير جنگى سازگار نيست .
پاسخ : آن حضرت مانند معاويه نبود كه بخواهد بشر را با تشنگى شكنجه كند ، زيرا خداوند درباره هيچ يك از كسانى كه خونشان را مباح نموده چنين

840