استفاده نمود و آن حضرت نخستين كسى است كه از وجدان باطنى و ضمير ناخود آگاه در اين راه بهره جست ، چنان كه خواهد آمد .
چند نمونه از داوريهاى آن حضرت 8 - امام باقر عليه السلام در حديثى فرمود : جوانى به اميرمؤمنان عليه السلام گفت : اين چند نفر پدرم را با خود به سفر بردند و خود بازگشتند و پدرم باز نيامد ، از آنان حال پدر را پرسيدم گفتند : مرده است . از مالش پرسيدم گفتند : مالى به جاى ننهاد . آنان را نزد شريح برده و او آنان را سوگند داد ، و من مى دانم كه پدرم مال فراوانى را با خود برده بود .
اميرمؤمنان عليه السلام فرمود : به خدا سوگند ، در ميان آنان حكمى كنم كه جز داود پيامبر عليه السلام كسى پيش از من چنين حكمى نكرده است ! اى قنبر ، مأموران انتظامى مرا خبر كن . قنبر آنان را فراخواند ، امام به هر يك از همسفران يكى از مأموران را گماشت ، آن گاه به چهره آنان نگريسته فرمود : چه مى گوييد ؟ فكر مى كنيد من نمى دانم چه بر سر پدر اين جوان آورده ايد ؟ اگر چنين باشد آدم نادانى خواهم بود . سپس فرمود : آنان را از هم جدا كنيد و سرشان را بپوشانيد .
آنان را جدا كردند و هر كدام را كنار يكى از ستونهاى مسجد نگاه داشتند و سرهاى آنان را با لباسشان پوشاندند . آن گاه كاتب خود عبيدالله بن ابى رافع را فراخواند و فرمود : كاغذ و قلم بياور ، و خود حضرت در جاى قاضى نشست و مردم هم برابر او نشستند . فرمود : هر گاه من تكبير گفتم شما هم صدا به تكبير برداريد . سپس فرمود : بيرون رويد . آن گاه يكى از متهمان را فراخواند و او را برابر خود نشانيد و صورتش را گشود و به عبيدالله فرمود : اقرارها و گفته هاى اين مرد را بنويس .
آن گاه رو به او كرده فرمود : چه روزى با پدر اين جوان از منزل بيرون شديد ؟

816