9 - علامه على بن عيسى اربلى رحمه الله گويد : خطيب ابوالمؤيد خوارزمى از ابى اسحاق روايت كرده است كه گفت : على را ديدم كه موى سر و صورتش سپيد ، شكمش بزرگ و قامتش ميانه بود . و ابن منده گفته كه آن حضرت سبزه و گندمگون ، درشت چشم ، بزرگ شكم و ميان قامت مايل به كوتاهى بود و موى سر و صورتش سپيد بود . و محمد بن حبيب بغدادى صاحب كتاب بزرگ ( المحبر ) درباره صفات آن حضرت اين مطلب را افزوده كه گندمگون و خوش سيما و پر گوشت بود .
آن حضرت به لقب انزع بطين مشهور بود ، انزع هم در صورت است و هم در معنا . انزع در صورت كسى است كه موى دو طرف جلو سرش ريخته باشد ، و جاى ريختگى مو را نزعه و دو طرف را نزعتان گويند ، و زن با چنين وضعى را نزعاء نگويند بلكه زعراء نامند . وبطين كسى است كه شكمى بزرگ دارد . اما انزع در معنا كسى است كه هم گرايش دارد و هم تنفر ، و آن حضرت انزع بود ، زيرا جانش از ارتكاب شهوات متنفر بود و از آنها اجتناب مى ورزيد ، و به اجتناب از گناهان گرايش داشت و راه هر گناهى را بسته بود ، و به كسب طاعات مشتاق بود و آن را مىطلبيد و بدان مى رسيد ، و به جمع نيكيها گرايش داشت و جامه زيباى حسنات را هميشه به تن داشت .
اما بطين معنوى بود ، زيرا سرشار از علم بود ، و به اقتضاى علم خود كه به حق اليقين رسيده بود پاره اى از علومش را آشكار و پاره اى را پنهان مى داشت .
علومى كه از آن حضرت به ظهور پيوسته روشن تر از صبح و سريع تر از باد در پهنه آفاق است ، و علومى كه پنهان مانده همان است كه خود فرمود : ( من علومى نهان در سينه دارم كه اگر آشكار سازم شما مانند ريسمانهاى بلند در چاههاى عميق به لرزه مىافتيد ) . و يكى از شاعران اين معنا را به نظم كشيده ، گويد :

659