ديگر پيروى نكنيد كه شما را از راه او پراكنده مى سازد ) يك خط مستقيم كشيد و چند خط ديگر در اطراف آن رسم فرمود ، اشاره به اين كه خط مستقيم همان راه راست توحيد است كه همه پيامبران و پيروانشان بدان راه رفته اند ، و خطهاى كج و معوج راههاى گمراهان است .
معناى ديگر آن است كه صراط عبارت است از عالم عامل و هدايت كننده به خداوند از روى آگاهى ، و خلاصه صراط يعنى انبيا و اوصيا عليهم السلام ، زيرا نفوس مقدس آنان راه به سوى خداى سبحان است ، و از همين رو مولايمان امام صادق عليه السلام فرمود : ( صراط مستقيم اميرمؤمنان عليه السلام است ) .
و مولايمان اميرمؤمنان عليه السلام فرمود : ( منم آن راهى كه ميان بهشت و دوزخ كشيده شده است ، و منم ميزان ) ، پس صراط و ميزان به هر دو معناى فوق يكى هستند و تنها در اعتبار و فرض با هم فرق دارند . [1] 4 - از علامه شهرستانى رحمه الله درباره صراط سؤال شد كه مراد از مو باريكتر و از لبه شمشير تيزتر بودن آن كه در اخبار و احاديث بسيارى آمده چيست ؟ آن مرحوم پس از سخن چندى گويد : صحت اين حديث مورد اتفاق همه است كه على عليه السلام تقسيم كننده بهشت و دوزخ است ، و راه برتر و نمونه او تنها راهى است كه به بهشت و رضوان الهى مى انجامد ، و براى آگاهان معلوم است كه راه و روش على عليه السلام از مو باريكتر بوده است ، زيرا حضرتش در بخشش از بيت المال ميان بزرگان صحابه مانند سهل بن حنيف و فروترين موالى آنان مساوات برقرار مى نمود ، از آستين لباسش مى بريد و لباس غلامش مى كرد ، در نيمه شب توشه يتيمان و بيوه زنان را به دوش مى كشيد ، تهيدستان را سير مى نمود و خود گرسنه شب را به سر مى برد ، خود غذاى ناگوار مى خورد و لباس خشن مىپوشيد ، در

[1] - علم اليقين 2 / 966 - 967 .

557