( على ) با كسره لام به صورت وصف براى صراط خوانده اند . [1] وعلامه مجلسى رحمه الله گويد : ظاهرا ( على ) به جر به خاطر اضافه صراط به آن است ( صراط على ) ، تأييد آن روايت قتاده از حسن بصرى است كه گفت : وى اين حرف ( كلمه ) را چنين مى خواند : هذا صراط على مستقيم . [2] 6 - ابو بصير گويد : امام صادق عليه السلام فرمود : صراطى كه ابليس گفت : ( هر آينه من بر سر راه راست آنان مى نشينم ) [3] على عليه السلام است . [4] 7 - رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم فرمود : به عزت و جلال پروردگارم سوگند كه او ( على عليه السلام ) باب خداست كه جز از آن بر خدا در نيايند ، و او صراط مستقيم است ، و اوست آن كه خداوند در روز قيامت از ولايت او سؤال مى كند . [5] 8 - فيض كاشانى رحمه الله گويد : اميرمؤمنان عليه السلام فرمود : ( هر كتابى را برگزيده اى است ، و برگزيده اين كتاب حروف تهجى است ) . و از اسرار غريب در اين مقطعات آن است كه آنها پس از تركيب و حذف مكررات اين جمله را تشكيل مى دهد : على صراط حق نمسكه ، يا : صراط على حق نمسكه ( على راه حق است ، يا : راه على حق است كه ما آن را نگاه مى داريم ) . [6]

[1] - جامع البيان 14 / 34 .
[2] - بحار الانوار 24 / 23 .
[3] - سوره اعراف / 16 .
[4] - شواهد التنزيل 1 / 61 .
[5] - شواهد التنزيل 1 / 59 .
[6] - تفسير صافى 1 / 78 . اهل سنت گويند از تركيب اين حروف پس از حذف مكررات آن اين جمله نيز به دست مى آيد : صح طريقك مع السنة ( راهت را با همراهى سنت درست كن ) . در پاسخ گفته مى شود : گر چه اين جمله درست است اگر مراد از سنت سنتى باشد كه از طريق معصوم رسيده باشد ، ولى به اين تركيب ايرادى وارد است و آن اين كه : حرف آخر ( السنة ) تاء است نه هاء ، از اين رو با حروف مقطعه تطبيق ندارد . ( م )

552