گذشته ها منسوخ گرديد ) .
5 - بوصيرى شاعر در حقيقت محمديه صلى الله عليه و آله و سلم گويد :
محمد سيد الكونين والثقلين * والفريقين من عرب و من عجم ( محمد صلى الله عليه و آله و سلم سرور عوالم غيب و شهود و سرور جن و انس و سرور گروههاى عرب و عجم است ) .
رومى در شرح آن گويد ( به طور مختصر ) : محمد صلى الله عليه و آله و سلم به طور مطلق سرور و اشرف در دو عالم وجود ( غيب و شهود ) است زيرا اختصاص به دينى دارد كه آشكارترين و برترين اديان حقه است .
فاق النبيين في خلق وفي خلق * و لم يدانوه في علم ولاكرم ( در خلق و خلق بر همه پيامبران فائق آمده است ، و آنان در علم و كرم به قله شامخ او نرسيدند ) .
و در شرح آن گفته است : معناى بيت اين است كه آن حضرت در برجستگى طينت و پاكى عنصر و كمال صفا و ملكات فاضله بر همه پيامبران برترى دارد .
وكلهم من رسول الله ملتمس * غرفا من البحر او رشفا من الديم ( و همه پيامبران به رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم دست نياز برند تا مشتى از دريايا نمى از ابر گرانبار كمالات او برگيرند ) .
عصام در شرح اين بيت ( به طور مختصر ) گويد : اگر گويى : پيامبران ديگر بر حضرت محمد صلى الله عليه و آله و سلم پيشى دارند ( بنابر اين بايد برتر باشند ) . گويم : آنان مسائل مشكل در علم توحيد و صفات الهى را از او پرسيدند و پيامبر ما صلى الله عليه و آله و سلم پاسخ داد و مشكلات آنان را حل نمود . . . و روح پيامبر ما صلى الله عليه و آله و سلم مقدم بر ارواح پيامبران ديگر است . حاصل آن كه : همه پيامبران نه از ديگرى بلكه از پيامبر ما بهره علمى بردند و طلب شفاعت نمودند ، زيرا حضرتش دريايى از علم و ابرى پر بار از

54