باشد و آن اين كه : حقيقت توجه به كعبه در واقع توجه به اين نورى است كه در آن تولد يافته است ، و اگر هدف منحصر در توجه محض به اين خانه و مشتى سنگ باشد نوعى بت پرستى خواهد بود ( معاذ الله ) ، ولى متناسب آن است كه بدن كه از خاك است متوجه كعبه شود كه آن هم خاك است ، و روح كه جوهرى مجرد از ماده است به آن نور مجرد متوجه شود ، و هر جنسى به جنس خود ملحق گردد ، نور به نور و خاك به خاك . و به برخى از اين مطلب اشاره دارد يكى از شاعران فاطمى كه درباره امام عليه السلام گويد :
بشر في العين الا انه * من طريق الحق نور وهدى جل ان تدركه ابصارنا * و تعالى ان نراه جسدا فهو التسبيح زلفى راكع * سمع الله به من حمدا تدرك الافكار منه جوهرا * كاد من اجلاله ان يعمدا فهوالكعبة والوجه الذى * وحدالله به من وحدا ( او در عالم وجود بشرى است جز آن كه از طريق حق نور و هدايت است . او بالاتر از آن است كه چشمان ما او را دريابد وبرتر از آن كه او را به صورت جسدى ببينيم . او تسبيح و ذكرى است كه مايه تقرب نمازگزار به خداست ، و خداوند به واسطه او است كه حمد حامد را مى شنود و پاسخ مى دهد . انديشه ها از او جوهرى را در مى يابند كه از بزرگى او بسا كه قصد او كنند . پس او كعبه است و همان وجه خدا كه يكتا پرستان ، خدا را با توجه به او به يكتايى مىپرستند ) .
اين دو سطر از شعر فوق گرچه خالى از غلو نيست ولى حقايقى بسيار و انوارى از توحيد در آن نهفته است . آرى ، ما در نماز با بدن خود به سوى كعبه و با روح خود به سوى آن نورى كه در آن درخشيد رو مى كنيم . . . [1]

[1] - جنة المأوى / 122 .

403