دانا كرده كه هاويه چيست آن آتش پر حرارت و بسيار گرم و سوزاننده است : و قال تعالى : * ( يَوْمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ امْتَلأْتِ وَتَقُولُ هَلْ مِنْ مَزِيدٍ ) * [1] .
روزى كه به جهنم خطاب كنيم و گوييم آيا از كفار و أهل معاصي پر شدى و أو مىگويد آيا بيش از اين هست و مىشود زيادتر باشد . و قال : * ( وَوُضِعَ الْكِتابُ فَتَرَى الْمُجْرِمِينَ مُشْفِقِينَ مِمَّا فِيه وَيَقُولُونَ يا وَيْلَتَنا ما لِهذَا الْكِتابِ لا يُغادِرُ صَغِيرَةً وَلا كَبِيرَةً إِلَّا أَحْصاها ) * [2] .
در قيامت وقتي نامه عمل خلايق به دست آنها داده مىشود پس مىبينى گنه كاران را كه ترسناك مىباشند از آنچه در آن نامه هاست و مىگويند واي بر ما اين چگونه كتابي است كه واگذار نمىكند گناه كوچك و بزرگى را مگر اين كه آن را به شمار آورده . و كرّر سبحانه ذكرها في مواضع كثيرة و لم يخل سورة من القرآن الا و ذكرها فيها ليكون ذلك أبلغ في تخويف الناس و اوكد في وجوب الحجّة عليهم و تبصرة لهم و شفقة عليهم و انذارا و اعذارا إليهم و موعظة لهم فتدبّروها و فرّغوا قلوبكم لها و لا تكونوا من الغافلين .
خداى متعال جلت عظمته در جاهاى بسيارى از قرآن كريم قيامت را ذكر فرموده و سوره اى از قرآن خالى از ذكر آن نگذاشته . اين از آن جهت است كه بيشتر سبب ترس مردمان گردد ، و حجت بر

[1] سورهء ق ، آيهء 30 .
[2] سورهء كهف ، آيهء 49 .

19