حجّ بودند ؟ ندايى از سوى حقّ مىرسد : آرى كسى بيشتر از ايشان اين عبادات را انجام نداده ، امّا از موعظه‌هاى الهى كوتاهى ورزيدند ! سالم از پدرش نقل كرده كه : رسول خدا صلَّى الله عليه و آله و سلم فرمود : [1] محبوبترين مؤمنان نزد خدا ، كسى است كه ، وجود خود را در اطاعت خدا ، قرار دهد و به امّت پيامبرش پند دهد و در فكر عيبهاى خويش باشد و آنها را اصلاح نمايد و به يادگيرى خود بپردازد ، و آنگاه عمل كند و به ديگران هم بياموزد .
انس بن مالك از پيامبر صلَّى الله عليه و آله و سلم نقل كرده كه فرمود : [2] آيا به شما بگويم كه :
سخىترين سخاوتمندان كيست ؟ عرضه داشتند : آرى اى پيامبر خدا صلَّى الله عليه و آله و سلم ، فرمود : سخىترين سخاوتمندان خداست و من سخىترين فرزندان آدم هستم ، و پس از من سخىترين كسى است كه : علمى بياموزد و آن را در ميان مردم منتشر سازد و در قيامت چنين شخصى مانند يك امّت محشور مىگردد و ديگرى كسى است كه در راه خدا بجنگد تا كشته شود .
در حديث ديگر فرمود : [3] هر كسى دانشى را به ديگران بياموزد ، پاداش او همانند كسى است كه تا روز قيامت به آن عمل نمايد .
دوام پاداش سه عمل نيك و فرمود : كسى كه از دنيا برود ، عمل او منقطع مىگردد ، مگر از سه چيز :

[1] قال رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : احبّ المؤمنين الى اللَّه تعالى من نصب نفسه في طاعة اللَّه و نصح لامّة نبيّه و تفكّر في عيوبه و اصلحها و علم فعمل و علَّم
[2] قال رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : الا اخبركم باجود الاجواد ؟ قالوا : بلى ، فقال : اجود الاجواد اللَّه و انا اجود بنى آدم و اجودهم بعدى رجل علم بعدى علما فنشره و يبعث يوم القيامة امّة واحدة و رجل جاد بنفسه في سبيل اللَّه حتّى قتل .
[3] قال رسول اللَّه صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : من علَّم علما فله اجر من عمل به الى يوم القيامة

53