دينار در راه خدا مصرف كرده است . [1] بدتر از بخيل راوى گويد : روزى در خدمت امام صادق عليه السّلام بودم ، از من پرسيد : مىدانى « شحيح » كيست ؟ عرضه داشتم : بخيل است ، فرمود : بلكه بدتر از بخيل است ، زيرا بخيل به آنچه خود دارد بخل مىورزد ( و به ديگران نمىبخشد ) ، اما شحيح هم نسبت به آنچه خود دارد بخل مىورزد و هم نسبت به آنچه ديگران دارند ( و دوست ندارد كسى به ديگرى بخشش كند ) و اضافه بر آن هر چه را كه در دست مردم مىبيند ، آرزوى داشتن آن را دارد ، چه از راه حلال باشد و چه حرام ، و هيچ گاه سير نمىشود و به آنچه خدا داده خرسند نمىگردد .
بخيل سه علامت دارد : از تهيدستى مىترسد ( و انفاق نمىكند ) و هميشه نگران است كه مبادا ديگرى از او چيزى بخواهد ، و به كسانى كه چيزى مىبخشند - اگر چه اندك باشد - آفرين مىگويد . [2] و سخى سه نشانه دارد : عفو و بخشش لغزش ديگران ، پس از يافتن قدرت انتقام و دادن و جدا كردن زكات مال و دادن صدقات در راه خدا را دوست مىدارد .
از پيغمبر خاتم صلَّى الله عليه و آله و سلم روايت شده كه فرمود : وقتى خداوند بهشت را آفريد ، بهشت عرض كرد : مرا براى چه كسانى خلق نمودى ؟ خطاب رسيد : براى هر سخى پرهيزكار ، گفت : خدايا راضى و خشنود هستم . [3]

[1] قال على عليه السّلام : من اكرم الضيف فقد اكرم سبعين نبيّا و من انفق على الضيف درهما فكانّما انفق الف الف دينار في سبيل اللَّه .
[2] زيرا كار آنها را بسيار خارق العاده مىپندارد ، ولى سخاوتمند تعجّب نمىكند ، و التفاتى به آن ندارد ، زيرا مسأله برايش عادى است . ( شعرانى )
[3] قال النّبى صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : لما خلق اللَّه الجنّة قالت : يا ربّ لمن خلقتنى ؟ قال لكلّ سخىّ تقىّ ، قالت رضيت يا ربّ .

371