مىخواهد روزيش از جايى كه گمان ندارد برسد ، بايد به خدا توكَّل كند . [1] خداوند به داود عليه السّلام وحى فرستاد كه هيچ بنده‌اى نيست كه از خلق من اميد خود را قطع كند و متوجّه من شود ، مگر اينكه روزى او را مىرسانم ، اگر چه همهء اهل آسمان و زمين با او دشمن باشند و از در نيرنگ [2] با او برآيند . [3] حضرت امير عليه السّلام فرمود : اى مردم ، چيزى را كه ضمانت شده است ( روزى ) شما را به خود مشغول نكند و از واجبات باز بدارد ، و توكَّلكننده ، يعنى كسى كه از ديگران درخواست نمىكند و درخواست ديگران را رد نمىنمايد و از ترس تهيدستى ، چيزى را نگاه نمىدارد ( مثلا در مواردى كه ديگران نياز دارند پس انداز نمىكند ) . سزاوار است كه انسان متوكَّل ، در مقابل خدا خود را مانند ميّت در دست ، غسّال بداند ، كه به هر طرف بخواهد او را مىگرداند ، ( و لب به اعتراض نمىگشايد ) چنان كه پيامبر خدا صلَّى الله عليه و آله و سلم مىفرمود : يكى از صفات مؤمن اين است كه به آنچه از سوى خدا برايش مىرسد ، چه آسانيها و چه سختيها راضى و خشنود باشد ، و اصولا خدا آنچه خير باشد ، براى مؤمن پيش مىآورد . [4] نتيجه گفتار پس حقيقت توجه اين است كه مؤمن در همهء حالات ، به سوى خدا چشم

[1] قال النبى صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : من انقطع الى اللَّه كفاه اللَّه كلّ مؤنته و من انقطع الى الدّنيا وكّله اللَّه اليها و من اراد ان يرزقه اللَّه من حيث لا يحتسب فليتوكّل على اللَّه .
[2] علَّامه شعرانى : كسى كه به من تكيه كند راهى برايش قرار مىدهم ، اگر چه همهء اهل آسمان و زمين دشمن او باشند .
[3] و اوحى اللَّه الى داود : ما من عبد يعتصم بى دون خلقى و تكيده اهل السّموات و الارض ، الَّا جعلت له مخرجا .
[4] قال النبى صلَّى اللَّه عليه و آله و سلم : لا يقضى اللَّه له قضاء الَّا كان خيرا له .

316