فقيه عادل و جامع الشرائط باشد . پس از آن بدل و قائم مقام ايشان از عدول مؤمنين هر چه بيشتر بهتر . پس از آن الادين فالادين من اهل الدين ، پس از آن الاسلم فالاسلم من المسلمين .
ولى هر يك از اصناف ثلثه مكلفين على اختلاف مراتبهم المتشتة ، از حاكم شرع و عدول مؤمنين و ساير مسلمين مشتركند در تكليف به امور حسبيه و واجبات كفائيه ، به اين معنى كه هر كدام كه در اقدام به انجام و اتمام اين قسم از تكاليف مشتركه كفائيه مثل اطفاء حريق و انقاذ غريق استباق [1] نمودند ، اگر چه ثوابش مختص به همان مباشر است لا غير ، ولى مسقط [2] از ديگران شركاء هست و عقاب تركش نيز [3] بر تمام تاركان است .
و از اينجا معلوم مىشود كه استعفا نمودن از تعاون و قيام و اقدام در اين تكاليف و واجبات كفائيه محل استعفاء و مسقط از تكاليف نيست ، مگر ، در صورت مانع يا عذر شرعى مسقط ، لا غير ، بلكه من باب * ( تَعاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوى ) * - * ( وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ الله جَمِيعاً وَلا تَفَرَّقُوا ) * ، لازم و واجب است ، اتحاد ، اتفاق ، اجماع و اجتماع بر حاكم ، محكوم ، رئيس ، مرئوس ، تابع ، متبوع ، آمر و مأمور و اين كه همراهى ، تقويت ، تعاون و معيت از قيام ، اقدام ، همت ، اهتمام در انجام ، اتمام تمام تكاليف نوعيه و واجبات كفائيه نمايند .
اگر چه امر به اقامهء حدود شرعيه و مجازات الهيه ، حكم به جمعه و جهاد ،

[1] استباق : سبقت بستن .
[2] مسقط : ساقط شده .
[3] اصل : و عقاب نيز تركش .

250