* ( وَلَوْ لا دَفْعُ الله النَّاسَ بَعْضَهُمْ بِبَعْضٍ ) * [1] اى يدافع من الاشرار ببرّ الاخيار .
چنانچه انظار ابليس ، جزاء چندين سال عبادات سابقه اش بوده و صحبتش با انبياء و مدارات و سلوكش با عباد الله و انظار فرعون ، جزاء حق التربية حضرت كليم و مجاورت مؤمن آل فرعون و آسيهء مؤمنه زوجه اش بوده .
چنانچه انظار منافقين از مهاجرين جزاء حق المهاجره را و انصار جزاء حق الانتظار و از اغيار وجود آثار و اخبار رحمة للعالمين ، از مثل قرآن و امام زمان .
و چنانچه از بركات فيوضات علمى و عملى علماء ملَّى و شوراى حكمت آراء عقلى ، آثار انتصار كلَّى و اقتدار ولى سلاطين صفوى دار السّلطنه اصفهان تا كنون مأمون به امنيت و امان و مشحون به حكمت لقمان و ترقيّات شأن فوق شأن و دوام ملك و سلطان إلى آخر زمان ، بر خلاف ساير بلدان مملوّ از حدثان نقصان و حرمان .
قانون ملَّى و فوايد كلَّى غير متناهى اوّلى اوّل ، تبرّى و تخلَّى از شوم مشئوم مشاكله [2] و مشابهه [3] و مجانسه [4] و ملابسه [5] مسوخ [6] ابالسهء

[1] بقره / 251 - و اگر سنت الهى بر اين جارى نبود كه شر نابكاران را به وسيلهء ديگران دفع كند
[2] مشاكله : با يكديگر موافقت و همراهى كردن ، همانند و مشابه شدن .
[3] مشابهه : همانند بودن ، شباهت داشتن .
[4] مجانسه : هم جنس بودن ، همگونى .
[5] ملابسه : در هم آميختن ، مشتبه ساختن ، پوشيدن .
[6] مسوخ : مسخ شدگان .

209