قهقرى موجب خطر و قبح منظر و اضرار و ضرر ، كعمى البصر [1] ، پس انحراف از هر جزئى از تدابير حكيم و انصراف از هر قدرى از تقادير قادر عظيم ، در هر يك از هفت عضو ، هفت شبر [2] طول و عرض انسان و تركيب سبع المثانى قرآن كه موجب اين همه قبح منظر و نقصان و اختلال نظم و نسيان مىشود . پس چگونه به تدبير سقيم و رأى شيطان رجيم و تخلَّف از صراط مستقيم و لقمان حكيم و قرآن و شارع عظيم مىتوان داد نظم هفت اقليم به تحكَّم و تحكيم ؟ هيهات ، هيهات ، محال است و ممتنع است تمام مفاسد عالم و بىاعتدالى امم و اختلال نظم و حكم و زوال نعم به نقم [3] و وجود به عدم از بداء آدم تا خاتم و از صدر اسلام تا يوم القيام نبوده و نخواهد بود مگر به واسطهء مخالفت حكم و شوراى ملَّت و كفران نعمت . چنانچه از صدر اسلام تا كنون كسى مغتنم به غنيمت رياست و نعمت سلطنت و خلافت نشده ، مگر به واسطهء بركت مصاحبت يا مجاورت و سرايت با متابعت و اطاعت و يا حمايت و محافظت صورت يا سيرت ظاهر الاسلام والا مقام . و لو در بعض اعوام و قديم الايام ، و كسى محروم و معدوم از اين مقام معلوم و غنم مغنوم نشده و نمىشود ، مگر به واسطهء شوم مشئوم [4] و ستم مسموم كفران اين نعمت و مخالفت ملَّت و قدر ندانى سعادت و شرافت و بركات فيوضات
[1] كعمى البصر ، مانند كسى كه چشمانش كور است . [2] شبر : وجب . [3] نقم : جميع نقمت : عذاب ، رنج و سختى ، پاداش بد . [4] اصل : مىشوم در سراسر رساله نيز همين مىشوم به غلط به جاى مشئوم آمده است . چنانكه قبلا گفتهايم .