معمولا هنگامى كه با تعبيرى در قرآن مواجه مى شوند كه با اصول مسلم خودشان جور نمى آيد ، دست به توجيه و تأويل مى زنند ، گرچه لزومى ندارد در اين باره زياد بحث كنيم .
بنابراين ، معناى قضاء الهى درباره حوادث جهان اين است كه اين حوادث از ناحيه ذات حق ، قطعيت وحتميت يافته اند ، حكم قطعى حق درباره آنها چنين و يا چنان است . و معناى تقدير الهى اين است كه اشياء اندازه خود را از آن ناحيه كسب كرده اند و چون خداوند فاعل بالعلم وبالمشية وبالاراده است ، بازگشت قضاء و قدر به علم و به اراده و مشيت الهيه است .
صاحب مواقف - كه از مشاهير متكلمين است - درباره معنا و مفهوم قضاء و قدر مى گويد : ( قضاء الهى از نظر اشاعره عبارت است از اراده ازلى حق كه به وجود اشياء در ظرف خود تعلق گرفته است . و قدر الهى عبارت است از ايجاد اشياء به وجه خاص و اندازه معين از نظر ذات و صفات .
گاهى قضاء و قدر به صورت مترادفين به معناى ( سرنوشت ) به كار مى رود . و گويا نكته استفاده از واژه نوشتن در ترجمه آنها اين است كه بر حسب تعاليم دينى ، قضاء و قدر موجودات ، در كتاب و لوحى نوشته شده است . با توجه به اختلاف معناى لغوى قضاء و قدر مى توان مرتبه قدر را قبل از مرتبه قضاء دانست ، زيرا تا اندازه چيزى تعيين نشود ، نوبت به اتمام آن نمى رسد . و اين نكته اى است كه در بسيارى از روايات شريفه ، بر آن اشاره شده است .
جمعى از عوام در تفسير اين دو كلمه چنين پنداشته اند :
سرنوشت هر يك از روز نخست بدون اطلاع و حضور او از طرف خداوند تعيين شده و بنابراين ، هر كسى با سرنوشت معينى از مادر متولد مى شود كه قابل دگرگونى نيست . هر انسانى نصيب و قسمتى دارد كه ناچار بايد به آن برسد چه

31