گاهى مخلوع از آن است ، تغيير و دگرگونى ، رسم و آيين زمانه است . هر آينه من بر اثبات ( قدر ) بينه و قياس معتبر داشتم كه تجربه هاى مختلف نيز آن را تأييد مىكرد و هرگاه قياس معتبر بر حق اقامه گردد و تجربه نيز آن را تأييد نمايد ، ( ايمان ) مؤكد و استوار مى شود و و هم عيب جويى شبهه انگيز خود روى بر مىتابد ، و به آنها گوش نمى سپارد و ذهن از آنها سر باز مى زند .
اما اين رفيق من در انكار قدر از وسوسه هاى شيطان پيروى نموده و به قدرى ذهن او در اين مسألة لغزنده است كه نمى توان آن را به چنگ آورد و حجت بر آن فائق نمى گردد . به درستى كه وى فريب شبهه اى را خورده كه به صورت زنگارى ضخيم ، قلب او را فرا گرفته است به گونه اى كه دندان تيز انديشه و عقل بر آن تأثير نمى گذارد . او مى خواهد چهره حق را از پشت پارچه اى كهنه ، روشن بنگرد ، در نتيجه ، كنه حقيقت بر وى نمايان نگشته ، و صورت حق در برابر او ظاهر نمى شود وى فقط براى خداوند از عادات و روشهاى بندگان او مثالهايى را مى آورد و احكام ويژه آنان را بر او جارى مى سازد و من با هر سرمه اى ، چشم عقل او را سرمه كشيدم ، ولى او با ديده خار و خاشاك به آن نگريست و هر آيه اى كه به وى نشان دادم ، بركت آن به او پشت نمود . پس شايد ديدار تو بهترين آرزوى ناخواسته اى باشد كه بواسطه آن نفس معالجه شده و براى ما مشخص شد كه اين آرزو بطور غير مترقبه به سمت ما آمد .
از يك چنين رفيق و مصاحبى بايد به سوى تو فرياد برآورد و از تو يارى طلبيد و درخواست نزديك شدن به تو نمود و طواف بر گرد وجود تو را طلب كرد كه بدست آوردن خوبيهاى تو و به سخن آوردنت براى نيل به موعظه هاى تو از بهترين اغراض و مقاصدى است كه خداوند ملاقات با تو را فراهم نمود و به نزديك شدن به تو ، بر ما منت نهاد . پس بر ما انعام كن ، شايد بصيرت او تيز و بينا گردد ، بصيرتى كه خستگى و درماندگى آن را فراگرفته و ميل و هوى بر آن مستولى گرديده و آرامش و

204