8 - نقش عوامل معنوى در حوادث ، از ديدگاه قضاء و قدر جهان بينى مادى ، تنها به عوامل مادى و تأثيرات آنها و روابط على و معلولى ميان آنها ، اكتفا مى كند . اما از نظر جهان بينى الهى كه واقعيت را در چهار چوب ماده و جسم و كيفيات و انفعالات جسمانى محدود و محصور نمى داند ، دنياى حوادث داراى تار و پودهايى بيشتر و پيچيده تر است ، عواملى كه در پديد آمدن حوادث ، شركت دارند بسى افزون تر مى باشند .
مرحوم مطهرى در اين راستا مى فرمايد : ( از نظر مادى ، عوامل مؤثر در اجل و روزى و سلامت و سعادت و خوشبختى ، منحصرا مادى است . تنها عوامل مادى است كه اجل را نزديك يا دور مى كند ، روزى را توسعه مى دهد يا تنگ مى كند ، به تن سلامت مى دهد يا مى گيرد ، خوشبختى و سعادت را تأمين يا نابود مى كند ، اما از نظر جهان بينى الهى ، علل و عوامل ديگرى كه عوامل روحى و معنوى ناميده مى شوند نيز ، همدوش عوامل مادى ، در كار اجل و روزى و سلامت و سعادت و امثال اين امور ، مؤثرند .
از نظر جهان بينى الهى ، جهان يك واحد زنده و با شعور است ، اعمال و افعال

123