صحيحى است الا اينكه منطبق با آيات قرآن كريم و احاديث وارده از جانب معصومين نيست ، پس هيچ گونه وجهى براى اين قول نيست چه برسد به اينكه قضاء الهى را منحصر به همين تفسير بدانيم ، پس با دقت بيشترى به اين نكته توجه كن ) .
ج : قضاء و قدر حتمى و غير حتمى از تقسيمات ديگرى كه در باب قضاء و قدر مطرح است ، تقسيم آن به ( حتمى و غير حتمى ) است ، در آثار و روايات دينى و در اشارات قرآنى ، از قضاء و قدر حتمى و لازم ، قضاء و قدر غير حتمى و غير لازم ، ياد شده است . و چنين مى نمايد كه دو گونه قضاء و قدر در كار است : ( حتمى و غير قابل تغيير ، غير حتمى و قابل تغيير ) از جمله آيات ، آيه : ( لكل اجل كتاب يمحو الله ما يشاء ويثبت وعنده ام الكتاب ) [1] و نيز آيه : ( هو الذى خلقكم من طين ثم قضى اجلا واجل مسمى عنده ثم أنتم تمترون ) [2] است .
و از جمله روايات ، رواياتى است كه در ذيل اين آيات آمده و مثلا ( اجل ) را به ( اجل محتوم ، اجل موقوف ، يا اجل مطلق واجل معين ) تقسيم كرده . و يا رواياتى كه بيان مى كند : دعا ، صله رحم ، تصدق و امثال اينها ، قضاء و قدر الهى را تغيير مى دهد ، مثلا در روايتى است كه پيامبر اكرم ( ص ) روزى با اصحاب خود نشسته بود ، يك نفر يهودى عبور مى كرد ، حضرت فرمود : اين پير مرد خاركن ، به صحرا مى رود تا خار بكند ولى مىميرد و بر نمى گردد ، اصحاب بعد از چند ساعتى ديدند پير مرد بازگشت ، اصحاب عرض كردند شما كه فرموديد بر نمى گردد ، حضرت ، پير مرد را صدا كرد . پير مرد آمد ، به او فرمود : بار خار را بر زمين بگذار و باز كن ،

[1] - سوره رعد ، آيه 39 .
[2] - سوره انعام ، آيه 2 .

103