خداوند دستور داده است كه بجز او را نپرستيد به پدر و مادر نيكى كنيد . در مورد ( قدر ) نيز وارد شده است كه مى فرمايد : ( قد جعل الله لكل شئ قدرا ) . [1] يعنى : ( خداوند براى هر چيز ( از تكاليف و وظايف ) قدر و اندازه اى قرار داده است ) ، ( البته اين يكى از تفاسير آيه است و طبق تفسير ديگرى ( قدر ) در اين آيه ، به معناى قدر تكوينى است ) .
آيا ايمان و اعتقاد به اين واقعيت كه هر كار انسان ، بايد طبق دستور و فرمان بوده باشد و حتى مقدار ، كيفيت و اندازه گيرى آن نيز مطابق برنامه انجام گيرد ، مى تواند جنبه تخدير كننده داشته باشد و يا بالعكس ؟ يك جمعيت پيشرو و پيروز ، جمعيتى است كه در تمام شئون خود ( قضاء و قدر ) را به اين معنا رعايت كند ، يعنى همواره پيرو برنامه ، دستور و فرمان بوده باشد كه با توجه به احكام عقليه و منابع روايى ، اعتقاد به قضاء و قدر به اين معنا ، تأثير بسيار مثبتى در پيشرفت زندگى انسانها دارد .
ب : قضاء و قدر علمى و عينى از جمله تقسيماتى كه در باب ( قضاء و قدر ) مطرح مى شود ، تقسيم به ( قضاء و قدر عينى و علمى ) است .
قضاء و قدر علمى بر مبناى علم خداوند ، به چند و چون و حد و اندازه اشياء و نيز حتميت و قطعيت وجود آنها از راه مقدمات ، اسباب و شرايط خاصه آنهاست ، و قضاء و قدر عينى به معناى انتساب حد و اندازه و نيز ضرورت و حتميت وجود عينى اشياء به خداوند است .
استاد مطهرى مى فرمايد : ( بديهى است علم الهى ( خواه علم در مرتبه ذات و خواه علم در مرتبه فعل ) از آن جهت ، ( قضاء ) الهى ناميده مى شود كه مؤثر در

[1] - سوره طلاق ، آيه 3 .

100