او اعراض نكرده است .
آرى ايمان واقعى همان است كه سراسر وجود مؤمن را فرا مىگيرد و از حقيقت اعراض نمىكند . از تو پرسيدم ، آيا در رفتار خود از حيله‌گرى استفاده مىكند ؟ پاسخ دادى حيله و تزويرى در كارش نيست ؛ بديهى است پيغمبر راستين ، حيله و تزويرى ندارد . پرسيدم ، شما را به چه كارى مىخواند ؟ گفتى يادآورى مىكند كه خدا را عبادت كنيد و چيزى را شريك او قرار ندهيد و شما را از پرستش بتها نهى مىكند و به شما دستور مىدهد ، نماز بگزاريد و راستى و پاكدامنى پيشه كنيد . اينك ، اگر پاسخهاى تو درست باشد ، بطور قطع اين جايگاه شاهانه مرا كه در حال حاضر قدم در آن گذاشته‌ام ، در ملك خود در مىآورد ! و ادامه داد ، گمان نداشتم شخص مورد نظر ، از كسان شما باشد و هر گاه چنين مىپنداشتم بىدرنگ خود را به او رسانده و با وى ملاقات مىكردم و با آب ، پاهاى مباركش را شستشو مىدادم ! سپس دستور داد ، نامه‌اى را كه رسول اكرم صلَّى اللَّه عليه و آله همراه با « دحيه » به پادشاه بصرى توقيع فرموده است ، هر چه زودتر ، براى امپراطور حاضر كرده و قرائت نمايند .
در آن نامه چنين آمده بود :
* ( بِسْمِ الله الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ ) * . اين توقيعى است از محمد بن عبد الله و رسول خدا ، به « هرقل » ، امپراطور روم . درود خدا بر كسى كه از راهنمائى به خدا پيروى نمايد ! اما بعد ، اى امپراطور ! تو را به آئين اسلام دعوت مىكنم . اسلام اختيار كن تا خداى تعالى ، دو گونه پاداش به تو ارزانى دارد و هر گاه از فرمان من سرپيچى كنى ، گناه اريسيها [1] هم بر تو خواهد بود . سپس اين آيه را در توقيع مبارك ضميمه كرده بود * ( يا أَهْلَ الْكِتابِ تَعالَوْا إِلى كَلِمَةٍ سَواءٍ بَيْنَنا وَبَيْنَكُمْ أَلَّا نَعْبُدَ إِلَّا الله وَلا نُشْرِكَ بِه شَيْئاً وَلا يَتَّخِذَ بَعْضُنا بَعْضاً أَرْباباً مِنْ دُونِ

[1] درباره كلمهء « اريسين » و چگونگى تلفّظ آن و شرح و منظور رسول خدا صلَّى اللَّه عليه و آله از اين كلمه ، رجوع شود به كتاب ارزنده « مكاتيب الرسول » 1 / 107 نوشتهء « آية الله احمدى ميانجى » . ( ويراستار )

222