فضل مىگويد :
اين دليل را از اشاعره آورديم و گفتيم كه بر كسانى حجت است كه ارتكاب گناهان كبيره را جايز مىدانند . امّا گناهان صغيرهء كسانى كه مرتكب گناهان كبيره نمىشوند ، بخشيده مىشود . پس نه سرزنش و نكوهشى است و نه آزار و اذيتى .
من مىگويم :
دلايل نهى از منكر عامّ است و شامل گناهان كبيره و صغيره مىشود و صرف عفو از گناهان صغيره در صورت اجتناب از گناهان كبيره ، آن را از منكر بودن خارج نمىكند و در حكم مباح قرار نمىدهد . همانگونه كه نهى فاعل گناه كبيره واجب است - اگر چه بدانيم توبه خواهد كرد - نهى فاعل صغيره هم واجب است .
اگر اشكال شود كه پيامبر به چيزى كه مربوط به نهى از منكر است ، اذيت نمىشود .
گوييم : چگونه بدان اذيت نمىشود ، در حالى كه از چيزى منع شده كه بدان رغبت دارد .
خصوصا كه اجبارا از انجام آن منع شده است ، اگر چه ممكن است بعدا اذيت از بين برود و مرتفع شود ليكن پس از آنكه نهى كننده مرتكب آزار و اذيت شد ، فايده اى ندارد .
از اين گذشته ، آنان ارتكاب سهوى گناهان كبيره را جايز مىدانند و اين دليل آن را باطل مىكند . زيرا منكرات چيزهايى است كه وقوع آنها ولو سهوا مطلوب نيست . نهايت امر اينكه فاعل سهوى در آخرت عقوبت نخواهد شد . امّا اين امر ديگرى است و با اين حال غالبا سهو معلوم نمىشود تا اينكه فاعل عذر آورد كه عمدى نبوده است .
مصنّف - اعلى الله مقامه - مىگويد :
4 - سقوط مقام و موقعيت پيامبر نزد تودهء مردم كه موجب عدم اطاعت از پيامبر مىشود در نتيجه بعثت بيهوده خواهد بود .
5 - لازم مىآيد كه پيامبران از آحاد امت ، موقعيت پايينترى داشته باشند . زيرا درجات پيامبران در نهايت شرف است و هر كس كه چنين رتبه اى داشته باشد ، صدور گناه از وى زشتتر است . همانطور كه قرآن مىفرمايد : * ( « يا نِساءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَيْنِ » ) * [1] كما اينكه محصن سنگسار مىشود و ديگران حد مىخورند ، حدّ بنده ، نصف حد آزاد است . در اين باره اصل اين است كه علم آنان به خدا بيشتر و كاملتر است و آنان محيط وحى خدا و محل نزول فرشتگان الهىاند و

[1] . احزاب / 30 .

529