بپذيريم ، باز اشكال اين است كه دختر نه ساله اى كه صلاحيت ازدواج و احكام آن را دارد ، بنابر قول احق ، مكلَّف است . اگر مسلَّم گيريم كه وى مكلَّف نبوده ، باز اشكال مصنّف - ره - در عروسك بازى عايشه نيست كه پاسخ داده شود او مكلف نبود ، بلكه اشكال در اين است كه پيامبر ( ص ) عروسكها را در خانه اش - كه محل نزول ملائكه است و ملائكه در خانه اى كه در آن مجسمه وجود دارد ، وارد نمىشوند - نگه داشت و عايشه را از اين كار منع نكرد با اينكه روايات متواترى از آن حضرت وارد شده كه از اين عمل نهى كرده است .
اينكه گفت : « اين عروسكها تصوير انسان نداشت . » با روايات فراوان اهل سنّت كه مىگويد : عايشه با عروسكهايى به شكل دختر ، بازى مىكرد . از سوى ديگر روايت بغوى را آورديم كه بين عروسك و اسب جمع كرده و ظاهرا خصم همين روايت را نقل كرده است ليكن وى لفظ عروسك را از آن حذف كرده تا مطلب خود را تا حدودى پيش برد .
اينكه گفت : « قيافهء اسب ، صورت ناميده نمىشود . زيرا كودكان قادر به كشيدن صورت نيستند . » ، آنگونه كه در قاموس اللغه آمده است : صورت عبارت است از شكل ، پس قيافه هم صورت خواهد بود . از اين گذشته ، تعليل وى بى معنى است . زيرا عايشه در آن موقع كودك نبود ، بلكه از نظر آنان ، در آن هنگام حدودا هفده سال سن داشت . زيرا همانطور كه گذشت روايت بغوى تصريح دارد كه اين جريان پس از يكى از دو جنگ تبوك و حنين بود . اگر اين را بپذيريم ، باز اين توهين در حق عايشه خواهد بود كه به او نسبت ناتوانى در ساخت تصوير داده شود . زيرا به گمان آنان وى در غايت تيزهوشى بود . از سوى ديگر كسى كه در بزرگى مىتواند فرماندهى جنگ بزرگى را بر عهده گيرد ، مطمئنا از تصوير سازى در كودكى ناتوان نخواهد بود . اگر هم ناتوانى وى از اين عمل در كودكى مسلم باشد ، باز اقتضا نمىكند كه تصوير ساخته شده چنان باشد كه اصلا به قيافه اسب شبيه نباشد . زيرا ممكن است كس ديگرى آن را برايش ساخته باشد . ظرافت تسميه عايشه از سوى خصم به كودك آن هم در زمانى كه ازدواج كرده و به سن زنان رسيده بود ، بر كسى پوشيده نيست .
اينكه گفت : « در ساختن عروسك به شكل اسب حرمتى وجود ندارد . » باطل است .
زيرا رواياتى مستفيض در حرمت تصوير حيوانات داراى روح نقل كرده‌اند كه بطور مطلق آمده است . بخارى اين روايات را در جاهاى مختلفى آورده است . از جمله در آخر صحيح

473