مىكند . آن را اشاعره ذكر كرده‌اند و شيعه هم با آنان در اين باره موافق هستند . پس معلوم شد كه اشاعره هم در وجوب عصمت پيامبران از گناهان صغيره و كبيره موافقند ليكن در ارتكاب گناهان صغيره ، بنا به دليل ديگرى كه در تحقيق عصمت خواهد آمد ، تجويز عقلى داريم .
2 - اگر پيامبران گناه كنند ، شهادت آنان مردود خواهد بود . زيرا شهادت فاسق ، بالاجماع پذيرفته نمىشود و لازم باطل است به اجماع ، زيرا كسى كه شهادت او در متاع اندك و ناچيز دنيا پذيرفته نمىشود ، چگونه شهادتش دربارهء دينى كه تا روز قيامت جاودانه خواهد بود پذيرفته مىشود ؟ اين دليلى است كه بر وجوب عصمت پيامبران از ارتكاب گناهان كبيره و اصرار بر گناهان صغيره دلالت مىكند . زيرا اين كار است كه موجب ردّ شهادت آنان مىشود و نه نفس صدور گناه .
3 - اگر از آنان گناهى سرزند ، به دليل عموم وجوب امر به معروف و نهى از منكر ، واجب است كه آنان را از آن بر حذر داشت و آزار و اذيت نمود . از سوى ديگر به اجماع امت ، آزار و اذيت آنان حرام است . از اين گذشته اگر مرتكب گناه شوند ، مشمول آيات قرآنى خواهند شد كه مىفرمايد : * ( « وَمَنْ يَعْصِ الله وَرَسُولَه فَإِنَّ لَه نارَ جَهَنَّمَ » ) * [1] ، * ( « أَلا لَعْنَةُ الله عَلَى الظَّالِمِينَ » ) * [2] ، * ( « لِمَ تَقُولُونَ ما لا تَفْعَلُونَ » ) * [3] ، * ( « أَ تَأْمُرُونَ النَّاسَ بِالْبِرِّ وَتَنْسَوْنَ أَنْفُسَكُمْ » ) * [4] ، و در نتيجه لازم مىآيد كه به عذاب جهنم وعده داده شده و ملعون و مذموم باشند و تمام اينها به اجماع امت باطل است . اين دليل نيز بر عصمت پيامبران از هر گونه گناهى دلالت مىكند . دلايل ديگرى نيز هست كه امام فخر رازى آورده است . غرض اينكه : آنچه كه اين مرد در لزوم ابطال حجت خدا به جهت گناهان پيامبران بيان كرد ، از مذهب اشاعره نيست . امّا تجويز گناهان صغيره اى كه بر خسّت دلالت نمىكند ، از اين جهت است كه گناه صغيرهء اندكى كه از روى عمد انجام مىشود ، از كسى كه از گناهان كبيره اجتناب مىكند ، بخشيده مىشود و از سوى ديگر پيامبر ، بشر است و وقوع اينگونه گناهان صغيره از انسان بعيد نيست .
آگاه باش كه تحقيق اين بحث به تحقيق معنى عصمت برمىگردد . عصمت از نظر اشاعره ، چنانكه اصل آنان در استناد تمام چيزها از ابتدا به فاعل مختار ، اقتضا مىكند ،

[1] . جنّ / 23 .
[2] . هود / 18 .
[3] . صفّ / 2 .
[4] . بقره / 44 .

450