پيامبران پيش از نبوت و پس از آن از كفر معصوم هستند و احدى در اين باره اختلاف ندارد . شيعه جايز دانسته‌اند كه پيامبران به هنگام خوف از هلاك ، از باب تقيه ، اظهار كفر نمايند . اين عقيده قطعا باطل است . زيرا به اخفاى كلى دعوت و ترك تبليغ رسالت منجر مىشود . چه بهترين وقت تقيه ، هنگام دعوت است . زيرا پيامبر در آن موقع ضعيف است و مخالفين وى فراوان . بنگر به اين متملَّقان كه اظهار كفر را به عنوان تقيه و حفظ جان و ترك حقوق خداوند بر پيامبران جايز مىدانند ، سپس اهل سنّت را به ناسزا مىگيرند كه سهو را بر پيامبران جايز مىدانند .
اما گناهان كبيره و صغيره ، هر يك از اين گناهان ممكن است عمدى باشد يا سهوى .
گناهان كبيره را جمهور محققين منع كرده‌اند و اكثرا برآنند كه بنابر نقل ، ممتنع است .
قاضى و محققان اشاعره گفته‌اند : عصمت از نظر عقل در غير از تبليغ واجب نيست . زيرا معجزه بر آن دلالتى ندارد . پس امتناع صدور گناهان كبيره از پيامبران از نقل و اجماع امت پيش از ظهور مخالفان در اين باره ، استفاده مىشود . اما در صدور آن از پيامبران به طور سهوى يا بر سبيل اشتباه در تأويل ، اختلاف نظر است ، مختار ما عدم جواز است .
گناهان صغيره به نحو عمدى را جمهور جايز دانسته‌اند اما صدور سهوى آن را به اتّفاق ، اصحاب ما و بيشتر معتزله ، جايز دانسته‌اند مگر گناهان پست مثل سرقت يك دانه يا يك لقمه كه فاعل آن به دنائت و خسّت و رذالت منسوب مىشود . در مقابل شيعه عقيده دارند كه ارتكاب گناهان صغيره و كبيره ، عمدى و سهوى و اشتباه در تأويل بر آنان جايز نيست و پيامبران كه پيش از وحى از آن مبرّا بوده‌اند ، چگونه پس از وحى مرتكب آن مىشوند ؟ ! دليل اشاعره بر وجوب عصمت پيامبران از ارتكاب گناهان كبيره به نحو عمد و سهو از چند وجه است ؛ ما در اينجا چند دليل از اين دلايل را ، نه براى احتجاج بر خصم - چه او هم در اين مسئله با ما موافق است - بلكه براى رفع افتراى وى بر اشاعره در تجويز ارتكاب گناهان كبيره پيامبران ، مىآوريم :
1 - اگر گناهى از پيامبران صادر شود ، پيروى از آنان در آنچه از آنان صادر شده ، حرام خواهد بود و حال اينكه ارتكاب گناه حرام است و پيروى از آنان به دليل اجماع و آيهء قرآن كه مىفرمايد : * ( « إِنْ كُنْتُمْ تُحِبُّونَ الله فَاتَّبِعُونِي يُحْبِبْكُمُ الله » ) * [1] واجب است . اين دليلى است كه وجوب عصمت آنان را از ارتكاب گناهان صغيره و كبيره ايجاب

[1] . آل عمران / 31 .

449