پيامبر ( ص ) هنگام خروج از خانه سورهء يس را خواند بيانگر همين مطلب است . آيهء مباركه هم كه خداوند متعال در آن مىفرمايد : * ( « وَجَعَلْنا مِنْ بَيْنِ أَيْدِيهِمْ سَدًّا وَمِنْ خَلْفِهِمْ سَدًّا فَأَغْشَيْناهُمْ فَهُمْ لا يُبْصِرُونَ » ) * [1] ظاهر در اين است كه عدم رؤيت به دليل وجود سدّ و پرده اى است و از تضريح عدم رؤيت بر وجود پرده و حجاب استفاده مىشود كه رؤيت در ذات خود به عدم مانع كه يكى از شرايط رؤيت است و قبلا بيان شد ، نيازمند است .
امّا اشكال وارد بر مطلبى كه از اشاعره نقل نمود مبنى بر اينكه با وجود حصول جميع شرايط ، تمام اجزاى جسم بزرگى كه به فاصلهء دورى از بيننده قرار گرفته ، ديده نمىشود ، اين است كه : با فرض حصول شرايط براى تمامى اجزا ، لازم مىآيد كه تخصيص برخى از اجزا به رؤيت ، ترجيح بلا مرجّح باشد كه باطل است . بنابراين بايد ملتزم بود كه برخى از اجزا واجد شرايط رؤيت نيست يا اينكه رؤيت در نزديكى و دورى به مجموع جسم تعلق مىگيرند به اجزاى آن و اگر ديده مىشود فردى از نزديك ، بزرگ و از دور ، كوچك است به دلايل احتمالى مختلفى است . به طور مثال : اگر معتقد باشيم كه رؤيت به انطباع صورت مىگيرد ، كوچكى فرد ديده شده به كوچكى و بزرگى زوايد جليديه بستگى دارد و اگر عقيده داشته باشيم كه رؤيت توسط خروج شعاع صورت مىگيرد ، دليل آن كوچكى و بزرگى زوايهء مخروط الشعاع است . صاحب مواقف بر اين نظر ايرادى گرفته كه مبتنى است بر تركيب جسم از اجزاى لا يتجزى و آنچه در حال دورى ديده مىشود خود اجزا هستند نه مجموع آن ، كه هر دو از نظر ما باطل است .
آگاه باش ! كلام مرحوم مصنّف - ره - كه گفت : « همچنين ممكن است در برابر ما صداهاى ترسناكى باشد . . . » ، دالّ بر مطلبى است كه قبلا بيان شد مبنى بر اينكه منظور مصنّف - ره - از ادراك در عنوان مسئله ، مطلق احساس ظاهرى است و اختصاصى به رؤيت ندارد و از اين جهت به بيان عقيدهء اشاعره مبنى بر تجويز عدم ادراك مزه‌ها و بوهايى كه به نهايت درجه ظهور خود رسيده‌اند ، با وجود سالم بودن حس بويايى و چشايى و فراهم بودن ساير شرايط متعرض نگرديد كه با ذكر موارد ديگر از بيان آن بىنياز است .

[1] يس / 9 .

110