استخفاف به سنت تنفل ( 1 ) است ، نه بيشتر . بنابراين ، با انجام نوافل ، ديگر مشكلى باقى نمى ماند .
البته بحث از فضيلت اوقات نماز ، خود محتاج فرصتى ديگر است كه در ميان فقهاى شيعه نيز نظرات مختلفى ابراز شده است ، و آنچه ذكر شد ، مفاد روايات صحاح اهل تسنن مى باشد .
خلاصهء اقوال فقها در جمع بين صلاتين در پايان ، اقوال فقها در مورد جمع بين صلاتين ، به اين صورت خلاصه مى شود :
1 - قول حنفيه : آنها قائل به عدم جواز جمع بين صلاتين هستند ، نه در سفر و نه در حضر ، به هر عذرى ، مگر در دو مورد : يكى در عرفه و ديگرى در مزدلفه ، آن هم با شرايط خاص .
2 - مشهور شافعيه : آنها قائل به جواز جمع هستند ، براى مسافر و در باران و برف ، آن هم با شرايطى . به نظر آنان ، به خاطر تاريكى شديد ، باد ، ترس و مرض ، جمع جايز نيست .
3 - مشهور مالكيه : آنها اسباب جمع را از اين قرار مى دانند : سفر ، بيمارى ، باران ، گل آلود بودن با تاريكى آخر ماه ، و در عرفه ومزدلفه براى حجاج با شرايطى .
4 - قول حنابله : آنها در اين موارد جمع را جايز مى دانند : در عرفه و مزدلفه ، براى مسافر ، بيمار ، زن شيرده ، زن مستحاضه ، سلس البول ( 2 ) ، عاجز از طهارت آبى يا تيمم ، عاجز از شناخت وقت ، خائف بر نفس يا مال يا

1 . نماز نافله خواندن . 2 . كسى كه بى اختيار ، بول از او خارج مى شود .

276