بررسى آيهء شريفه اكنون با روشن شدن معنى " دلوك " و " غسق " و " قرآن الفجر " ، درمىيابيم كه خداوند متعال در اين آيه به پنج نماز امر فرموده و اوقات آنها را نيز ذكر كرده است . آيهء شريفه مى فرمايد : از ابتداى ظهر تا دل شب نماز را اقامه كنيد و نماز فجر را نيز به پا داريد .
از آيهء شريفه استفاده مى شود كه از اول ظهر تا دل شب ، وقت براى نمازهاى چهارگانه است و اگر دليل قطعى نداشتيم كه بايد نماز ظهر و عصر را پيش از مغرب ، و نماز مغرب و عشا را بعد از مغرب بخوانيم ، مى توانستيم با تمسك به اطلاق آيهء شريفه بگوييم كه از اول ظهر تا دل شب ، وقت مشترك براى اين چهار نماز است .
ولى چون دليل قطعى قائم شده است بر اين كه نماز ظهر و عصر بايد پيش از مغرب ، و نماز مغرب و عشا بايد بعد از غروب خوانده شود ، به اين اندازه اطلاق آيهء شريفه را تقييد مىزنيم . اما در موارد باقى مانده ، مى توانيم تمسك به اطلاق آيهء شريفه بكنيم و بگوئيم : از ابتداى ظهر تا غروب ، وقت مشترك براى نماز ظهر و عصر است ( 1 ) و از مغرب تا نصف شب ( ثلث يا فجر ، بنا به اختلاف آرا ) وقت مشترك براى نماز مغرب و عشاست .
از اين رو ، وقتى كه از امام باقر ( عليه السلام ) درباره ء نمازهايى كه خداوند عزوجل واجب فرموده است ، پرسش مى شود ، مى فرمايد : " پنج نماز در شبانه روز است " . راوى سؤال مى كند : آيا خداوند آنها را در كتابش نام برده و بيان

1 . البته بايد ترتيب حفظ شود ، يعنى بايد ابتدا نماز ظهر به جاى آورده شود و بعد نماز عصر و بدون به جاى آوردن نماز ظهر معنا ندارد نماز عصر به جاى آورده شود . همچنين اگر براى حاضر فقط چهار ركعت وقت باقى باشد ، بايد فقط نماز عصر را به جاى آورد . نظير همين در مورد نماز مغرب و عشا مى باشد .

253