مرعشى نجفى در قم به صورت افست نشر گرديده است .
2 - چاپ دوم آن در ده جلد به سال 1320 با تصحيح و حواشى آية اللَّه مهدى الهى قمشه اى صورت گرفته است .
3 - و چاپ سوم در ذى حجّة الحرام 1382 ه . ق با تصحيح و حواشى مرحوم آية اللَّه حاج ميرزا ابو الحسن شعرانى در 12 مجلد سامان يافته و پس از آن بارها به طريقهء افست نشر و پخش شده است .
وجه مشترك چاپهاى قبلى اين است كه از روى نسخه اى واحد صورت گرفته و تقريبا بطور جدّى با هيچ نسخه بدلى مقايسه نگرديده است . نسخه اى هم كه ملك الشعراء صبورى براى كتابخانهء سلطنتى فراهم آورده در واقع تصحيح ذوقى شده و مبناى چاپهاى بعدى قرار گرفته است . مرحوم شعرانى هم چنان كه خود در مقدّمه يادآورى مىكند ( ج 1 ص 28 ) از تصحيح اشعار عربى مضايقه نكرده است ، با همهء اين احوال و با وجود كوششهاى ارجمند آن مرحومان ، به دليل آن كه براى دستيابى و پيوند دستنويسهاى كهن و مربوط به عصر مؤلف كوششى در خور به عمل نياورده و به بهانهء كم و كاستيهاى نسخه‌ها از سودهاى فراوان آن محروم مانده‌اند ، همهء اين چاپها ، حتّى اشعار عربى چاپ شعرانى هم چندان منقّح و مطمئن از كار در نيامده است .
در اين جا بر سر آن نيستيم كه به نقد چاپهاى قبلى و مقايسهء آن با چاپ حاضر بپردازيم ، اين كار را به پژوهندگان و منتقدان وا مىگذاريم و در آن صورت بسيار بجا خواهد بود به عنوان نمونه ترجمهء آيات چاپ حاضر را با چاپهاى پيشين مقايسه كنند ، تا روشن گردد كه چگونه نسخه‌هاى متأخر - كه نمونه‌هاى آن پيش روى ما هم هست - به خود اجازهء تصرّف در ترجمهء لفظ به لفظ آيات اين كتاب داده‌اند و حتّى توجّه نكرده‌اند كه اين ترجمه چگونه با ترجمهء مجدّد آيات در بخش تفسيرى كتاب متفاوت و گاه متناقض از كار در مىآيد . بديهى است چاپهايى هم كه بر اين اساس صورت گرفته باشد خالى از اين اشكال و صدها مورد بدخوانى و تصرّف بى وجه كاتبان نخواهد بود [100] .

[100] . لازم است همين جا اشاره كنيم كه قرآن مترجمى كه با نام ترجمهء ابو الفتوح رازى انتشارات جاويدان در تهران منتشر كرده است ، هيچ گونه ارتباطى با تفسير ابو الفتوح يا دست كم بر اساس آنچه ما در نسخه‌هاى كهن ديده‌ايم - ندارد .

مقدمة 66