است كه در تفسير آيهء « شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِي أُنْزِلَ فِيه الْقُرْآنُ » ( بقره ، 185 ) مىگويد :
امّا دو عصمت يكى از شيطان و يكى از نيران ، هر يكى از چيزى ، عصمت شيطان ، من قوله - عليه السلام : و يصفّد فيه مردة الشّيطان ، و عصمت نيران قوله :
و يغلق فيه ابواب النّيران . امّا دو نعمت : فتح الجنان و روح الجنان ، درهاى بهشت بگشايند و دلها را راحت دهند [98] » چاپهاى پيشين روض الجنان و سخنى در شيوهء تصحيح چاپ حاضر تفسير روض الجنان در زمرهء آن كتابهايى است كه از همان روزگار مؤلف مورد توجّه پارسى دوستان و قاطبهء علاقه مندان به تفسير و علوم قرآنى قرار گرفته است ، و به همين دليل با وجود حجم زياد كتاب همواره رونويسى و استنساخ مىشده است ، و ما امروز توانسته‌ايم افزون از پنجاه دستنويس ناقص و كامل از اين كتاب را كه سر از حوادث قرون به سلامت برده است ، احصا ، و سى و هشت نسخهء آن را گرد آورى كنيم .
پس از آمدن صنعت چاپ به ايران هم همواره ضرورت طبع اين كتاب عزيز الوجود احساس مىشد ، پيش از آن كه ما به تدارك چاپ حاضر برخيزيم ، سه چاپ متفاوت از اين كتاب صورت گرفته است كه هر كدام چندين بار به طريق افست نشر و پخش شده است :
1 - بار نخست تنى چند از فضلا من جمله ملك الشعراء صبورى از روى دو نسخهء مورّخ 949 و 947 به شماره‌هاى 1331 و 1332 محفوظ در كتابخانهء آستان قدس رضوى نسخه اى نسبة مضبوط و مصحّح به سالهاى 1307 و 1309 در چهار مجلَّد براى كتابخانهء سلطنتى فراهم آورده كه دو جلد از پنج جلد آن به سال 1323 ه . ق . به فرمان مظفر الدين شاه و سه جلد باقى مانده در سال 15 - 1313 ه . ش . به دستور على اصغر حكمت وزير معارف وقت به زيور طبع آراسته گشت [99] ، دورهء پنج جلدى اين چاپ بار ديگر در سال 1404 ه . ق به سرمايهء كتابخانهء آيهء ا . . . العظمى

[98] . روض الجنان ، 3 / 25 .
[99] . عبد الجليل قزوينى ، تعليقات النّقض ، 1 / 168 .

مقدمة 65