سنّ راوى بلا واسطه از او را يعنى ابو الفتوح رازى ما نحن فيه را در وقت وفات شيخ خود در حدود 500 هجرى بيست ساله هم فرض كنيم نتيجهء ضرورى اين فقره اين مىشود كه تولَّد ابو الفتوح رازى به نحو قطع و يقين مؤخر از حدود 480 هجرى ممكن نيست روى داده باشد .
ثانيا ) آن كه شيخ منتجب الدين معروف ابو الحسن على بن عبيد اللَّه بن الحسن بن الحسين بن بابويه رازى صاحب فهرست مشهور به فهرست منتجب الدين كه از اخصّ تلامذهء مؤلَّف كتاب است به تصريح خود او در قريب ده موضع از فهرست مزبور [62] بلا واسطه از مؤلَّف ما نحن فيه روايت مىكند و تفسير حاضر را با تأليف ديگر صاحب ترجمه شرح شهاب الاخبار قضاعى هر دو را در نزد مؤلف آنها قرائت نموده بوده است . و علاوه بر آن مؤلَّفات كثيرهء عديده ديگرى از علماء شيعه را كه تراجم احوال ايشان در فهرست مزبور مذكور است [63] به توسط صاحب ترجمه از مؤلفين آنها روايت مىكند ، و تولَّد شيخ منتجب الدين به تصريح عموم كتب رجال و به تصريح معاصر او اما الدين عبد الكريم بن محمد رافعى در كتاب التّدوين فى اخبار قزوين كه ترجمهء حال مفصل مبسوطى در كتاب مزبور مرقوم داشته [64] در سنهء پانصد و

[62] . اين ده موضع عبارت است از تراجم احوال اشخاص مذكور در حاشيهء بعد بعلاوه ترجمهء احوال خود ابو الفتوح رازى .
[63] . و آنان عبارتند از اشخاص ذيل : ابو بكر احمد بن الحسين بن احمد نيشابورى خزاعى جدّ اعلاى ابو الفتوح رازى و اسمعيل بن حسن بن محمد حسنى نقيب به نيشابور ، و ابو عبد اللَّه جعفر بن محمد دوريستى ، و خليل بن ظفر بن خليل اسدى و ابو محمد عبد الرحمن بن احمد بن الحسين نيشابوري خزاعى معروف به مفيد نيشابورى ، و عبد الجبار بن عبد اللَّه بن على مقري رازى ، و ابو القاسم عبد العزيز بن محمد بن عبد العزيز امامى نيشابوري ، و محسن بن حسين بن احمد نيشابورى عمّ مفيد نيشابورى ، و ابو سعيد محمد بن احمد بن الحسين نيشابورى جد ادناى ابو الفتوح رازى .
[64] . كتاب التدوين رافعى ، نسخهء خطى اسكندريه ص 414 - 416 .

مقدمة 45