خاندان محمد دعوت مىكرد . دربارهء وى سعايت كردند كه تازيانه خورد . و چنان بود كه چيزى از شعبدهء خويش را به نادان وا مىنمود ، وقتى اطمينان مىيافت وى را دعوت مىكرد كه وى خداست . جزو كسانى كه دعوتشان مىكرد ابو سهل بن - نوبخت را دعوت كرد ، كه به دو گفت : « جلو سر من موى برويان . » پس از آن كارش بالا گرفت چندان كه نصر حاجب از او دفاع كرد كه به دو گفته بودند : « حلاج سنى است و رافضيان مىخواهند او را بكشند . » در كتابهاى وى آمده بود كه : من غرق كنندهء قوم نوحم و هلاك كنندهء عاد و ثمود .
و چنان بود كه به يكى از ياران خويش مىگفت : « تو نوحى » و به ديگرى مىگفت :
« تو موسايى » و به ديگرى ميگفت : « تو محمدى كه ارواح آنها را به اجسام شما باز آورده‌اند . » حامد بن عباس ، وزير ، كتابهايى از وى يافته بود كه در آن چنين آمده بود : وقتى انسان سه روز و سه شب روزه بدارد و افطار نكند و به روز چهارم چند برگ كاسنى بگيرد و با آن افطار كند ، از آن پس وى را از روزهء ماه رمضان بىنياز كند . و اگر به يك شب دو ركعت نماز كند ، از اول تا صبحگاه از آن پس وى را از نماز بىنياز كند . و اگر به يك روز همه دارايى آن روز خويش را صدقه دهد وى را از زكات بىنياز كند . و اگر اطاقى بنيان كند و روزى چند روزه بدارد ، آنگاه چند بار برهنه بر آن طواف كند وى را از حج بىنياز كند و اگر در گورستان قريش به نزد قبر شهيدان رود و ده روز آنجا بماند و نماز كند . و دعا گويد و روزه بدارد و جز با اندكى نان جوين و نمك درشت افطار نكند ، اين ، وى را در باقى عمر از عبادت بىنياز كند . پس فقيهان و قاضيان به نزد حامد احضار شدند . به دو گفته شد : « اين كتاب را مىشناسى ؟ » گفت : « اين كتاب السنن حسن بصرى است . » حامد به دو گفت : « مگر به آنچه در اين كتاب هست اعتقاد ندارى ؟ » گفت : « چرا اين كتابى است كه مطابق آنچه در آن است خدا را پرستش

6889