كتاب ديگر او به نام زوائد المسند است كه در آن حدود ده هزار حديث به مسند پدرش اضافه كرده است . ( الاعلام ، 4 / 65 ، تهذيب ، 5 / 141 ، المستطرفه ، 16 ، الطبقات ابن أبى يعلى ، 1 / 180 ، التيموريه ، 2 / 236 ) اسحاق بن منصور مروزى ( معروف به كوسج ) ( 251 ه ) .
وى از فقهاى حنبلى و از رجال حديث بود . در مرو به دنيا آمد سپس به عراق ، حجاز و شام سفر كرد و در نيشابور سكنى گزيد و در همان جا از دنيا رفت . كتاب المسائل در فقه ( خطى ) كه از امام احمد نقل شده است از اوست . ( الاعلام ، 1 / 297 ، طبقات الحنابله از ابن أبى يعلى ، 1 / 113 ، طبقات الحنابلة تلخيص نابلسى ، 74 ) ابراهيم بن اسحاق بغدادى حربى ( 285 ه ) وى از بزرگان محدثان بود . اصلش از مرو بوده ولى به بغدادى اشتهار داشت . حافظ حديث ، عارف به فقه و آشنا به احكام و مردى متعبّد بود . در پيش امام احمد فقه آموخت و كتابهاى بسيار نگاشت . از آن جمله : إكرام الضيف ، مناسك الحج ، سجود القرآن ، الهدايا و السنة فيها ، دلائل النبوة . ( الاعلام ، 1 / 32 ، تذكرة الحفاظ ، 2 / 147 ، إرشاد الأريب ، 1 / 37 ، صفة الصفوة ، 2 / 228 ، طبقات ابن ابى يعلى ، 1 / 86 ) برخى از فقهاى ديگر اهل سنّت :
سليمان بن مهران أسدى ( ملقب به أعمش ) ( 148 ه ) .
اصلش از منطقهء رى و محل رشد و فوتش كوفه بود . وى عالم به قرآن ، حديث و فرائض بود و حدودا 1300 حديث از او روايت شده است . ( الاعلام ، 3 / 135 ، الوفيات ، 1 / 213 ، تاريخ بغداد ، 9 / 3 ) عبد الرحمن بن عمرو بن يحمد أوزاعى ( 157 ه ) .
وى امام منطقه شام در فقه بود .
در بعلبك به دنيا آمد و در بقاع رشد كرد و در بيروت سكنى گزيد و در همان جا از دنيا رفت . اوزاعى مردى زاهد بود و از اين رو از تصدى امور قضاء امتناع كرد . او كتابى در فقه به نام السنن داشت و جوابهاى سؤالات فقهى از او كه به هفتاد هزار مىرسيد در مجموعه اى با عنوان المسائل گرد آمده است . كتابى به نام محاسن المساعى فى مناقب الامام أبى عمرو الاوزاعى بدون شناسايى مؤلف آن موجود است . ( الاعلام ، 3 / 320 ، الفهرست ابن نديم ، 1 / 227 ، الوفيات ، 1 / 275 ، حلية الأولياء ، 6 / 135 ، الشذرات ، 1 / 241 ) محمد بن عبد الرحمن بن أبى ليلى ( 148 ه ) .
وى از فقيهان أهل رأى و قاضى كوفه در

93