مهمترين اتفاقى كه در اين سنوات به وقوع پيوست چند چيز است كه به بعضى از آنها اشاره مىشود :
نخست ، صلح حديبيّه است كه در سال ششم هجرت اتفاق افتاد . رسول خدا به عزم زيارت كعبه به جانب اين شهر رهسپار شد اما چون بيم داشت كه قريش با وى بجنگند از اصحاب و باديه نشينان اطراف خواست تا با وى همراهى كنند اما بسيارى از باديه نشينان همراهى نكردند و بالاخره با يك هزار و چند صد نفر از مسلمانان رهسپار شد و در ذى الحليفه محرم شد . مشركين قريش كه از اين حركت با خبر شده بودند تصميم به جلوگيرى گرفتند . اين خبر به پيامبر رسيد . پيامبر راه خود را تغيير داد تا به ثنيّة المرار نزديك حديبيه رسيد . قريش هم كه از اين تغيير مسير آگاه شده بودند سفيرانى براى دريافتن منظور رسول خدا از اين آمدن فرستادند . پاسخ حضرت به سفيران اين بود كه به قصد زيارت خانهء خدا آمده است . با اين حال قريش مقاومت مىكردند . پيامبر صلَّى الله عليه و آله عثمان را به سفارت نزد قريش فرستاد علاوه بر اين كه باز با آمدن رسول خدا موافقت نكردند عثمان را هم نزد خود نگه داشتند . مسلمانان تصور مىكردند كه عثمان را كشته‌اند لذا در زير درختى بيعت كردند تا پاى جان از پاى ننشينند . بعدا اطلاع يافتند كه عثمان زنده است . مشركان سهيل بن عمرو را براى انعقاد صلحى براى بازگشت رسول خدا و تاخير زيارت فرستادند تا اين كه بالاخره قرار داد صلح منعقد شد .
پس از اين قرارداد رسول خدا با اصحاب به مدينه بازگشت و در ميان مكه و مدينه سورهء فتح نازل شد .
دومين امر مهم ، اين بود كه پس از صلح حديبيه پيامبر اسلام فراغتى يافت و به دعوت پادشاهان مجاور به اسلام پرداخت و در اين باب ابن اسحاق 14 نامه بر مىشمارد كه در كتاب تاريخ پيامبر اسلام همهء آنها ذكر شده است . [1] سومين امر مهم ، جريان فتح مكه است كه در رمضان سال هشتم هجرت اتفاق افتاد و اسلام به نهايت شكوه و جلال خود رسيد .
چهارمين امر ، وفدهاى [2] بسيارى بود كه در سالهاى نهم و احيانا قدرى قبل و بعد

[1] . تاريخ پيامبر اسلام ، 480 .
[2] . شمارهء اين وفدها 72 وفد است كه در پايان كتاب تاريخ پيامبر اسلام به همهء آنها اشاره شده است .

41